Nằm ở phía đông của bán đảo Đông Dương, Việt Nam là đất nước
thuộc miền khí hậu nhiệt đới gió mùa, thuận lợi cũng lắm mà khắc nghiệt,
thiên tai cũng nhiều. Nhưng thử thách nghiệt ngã đe dọa sự tồn vong của
giống nòi, dân tộc do nạn xâm lăng thường trực của các thế lực từ bên
ngoài mới là điều đáng chú ý. Chính vì lẽ đó, tâm thế chung của người Việt
Nam trong lịch sử là phải sớm cố kết lại để có đủ sức mạnh đương đầu,
chống trả với thiên nhiên, giặc dã, gìn giữ cuộc sống bình yên.
Từ buổi đầu dựng nước, do nhu cầu tồn tại và phát triển, các bộ tộc
thuộc giống nòi Lạc Việt sinh sống bên cùng một địa vực khác nhau sớm cố
kết, gắn bó với nhau trong một lợi ích chung. Sự gắn bó này đã dẫn đến
việc ra đời nhà nước sơ khai có tên là Văn Lang. Cùng với quá trình ra đời
của nhà nước Văn Lang rồi Âu Lạc, sự cố kết trong nội bộ các bộ tộc Việt
cổ đã thực sự trở nên bền chặt, ý thức cộng đồng, ý thức dân tộc bao trùm
lên ý thức bộ tộc. Đấy chính là lõi cốt của lòng yêu nước, văn hoá Việt
Nam - điều kiện quan trọng bậc nhất để Việt Nam có đủ bản lĩnh, sức sống
và sức mạnh vượt qua bao thử thách khốc liệt của hơn nghìn năm bị đô hộ
và đồng hoá bởi thế lực phong kiến phương Bắc, từ đó giành, giữ chủ
quyền, tiến lên xây dựng quốc gia phong kiến tập quyền...
Tính cố kết cộng đồng đó còn thể hiện cả trong tôn giáo tín ngưỡng,
một lĩnh vực rất hay mâu thuẫn và thường bị kẻ thù lợi dụng để chia rẽ. Nói
cách khác, truyền thống cố kết dân tộc là nhân tố chi phối mọi mối quan hệ
trong xã hội Việt Nam suốt chiều dài lịch sử. Ở Việt Nam các tôn giáo cùng
tồn tại hòa thuận trong một gia đình, một làng, một xã.
Cố kết dân tộc, đoàn kết nhân dân, như đã nói ở trên, là một trong
số những nhân tố quyết định sự trường tồn, vững mạnh của dân tộc, đất
nước Việt Nam. Vì thế, kẻ thù không từ một thủ đoạn nào để hòng phá hoại
khối đại đoàn kết đó. Trong quá trình thiết lập ách thống trị, thực dân Pháp
và đế quốc Mỹ thực hành chính sách chia rẽ dân tộc, chia rẽ tôn giáo, chia
rẽ giữa các địa phương để dễ bề thống trị và thi hành nhiều biện pháp đồng
