[←34]
Theo « VIỆT SỬ KHẢO LƯỢC » của DƯƠNG-KỴ (trang 481) : Sở dĩ cấm đạo như thế là vì
các Chúa, cũng như người Nhật-bản lúc bấy giờ, không khỏi nghi các Cố đạo Âu, mở đường
cho người Âu đến xâm lăng.
Năm 1600, một người Tây-ban-Nha đắm thuyền, thoát chết, lên Osaka, Người Nhật hỏi : « Vua
của ông làm thế nào mà lấy được nhiều xứ trong thiên-hạ như thế ? »
Người ấy trả lời : « Bằng tôn-giáo và chiến-tranh. Các vị giáo-sĩ của chúng tôi tuyên truyền cho
các dân-tộc để dọn đường rồi đến sau chinh-phục các dân-tộc ấy là một chuyện dễ như chơi ».
Lời tuyên bố dại dột ấy là một trong những nguyên nhân gây ra sự giết đạo rùng rợn lúc bấy
giờ ở Nhật. (Xem thêm cước chú (1) ở bài 26 quyển III)
