như một viện nghiên cứu hàng đầu thế giới về công nghệ vật liệu
composite. Đầu tư vào những yếu tố sản xuất tiên tiến và chuyên sâu được
thực hiện theo những cách phức tạp hơn nhiều. Khác với các yếu tố sản
xuất phổ thông, đầu tư vào các yếu tố sản xuất chuyên sâu rất khác nhau
giữa các quốc gia. Các nước khác nhau về ngành và lĩnh vực mà đầu tư của
cá nhân và xã hội vào các yếu tố sản xuất được thực hiện. Ở Đan Mạch,
chẳng hạn, có 11 trường nông nghiệp, có viện nghiên cứu Carlsberg danh
tiếng chuyên nghiên cứu về lên men và sinh học và nhiều giáo sư về thiết
kế đồ nội thất
- tất cả trong một quốc gia chỉ có vỏn vẹn 5 triệu dân.
Trong nửa cuối thế kỷ 19 và nửa đầu thế kỷ 20, khi ngành hóa chất Đức có
lợi thế, cơ chế hình thành yếu tố sản xuất trong ngành hóa chất ở Đức là
không có đối thủ. Đức đã là quê hương của những chương trình đại học tốt
nhất về hóa học, của viện Kaiser Wilhelm (sau này là viện Max Planck),
của những tạp chí khoa học hàng đầu về hóa học và của sự đầu tư lớn của
các doanh nghiệp, bao gồm nhiều chương trình thực tập cho công nhân, vào
sự hình thành yếu tố sản xuất. Tôi đã thảo luận trong chương trước về sự
thừa mứa các viện nghiên cứu chuyên sâu về trồng hoa, đóng gói và bảo
quản ở Hà Lan.
Các yếu tố sản xuất tiên tiến và chuyên sâu được hình thành và nâng cấp
ở đâu trong một quốc gia? Các nhân tố quyết định của lợi thế cạnh tranh
quốc gia khác có vai trò quan trọng, nếu không nói là quyết định. Hình 4-1
minh họa một số tác động quan trọng nhất.
Có lẽ sự hình thành yếu tố sản xuất phụ thuộc lớn nhất vào cạnh tranh
nội địa. Số lượng các đối thủ cạnh tranh nội địa trong môi trường cạnh
tranh khắc nghiệt thúc đẩy sự phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng, các
công nghệ liên quan, kiến thức về thị trường cụ thể và những hạ tầng
chuyên môn. Các doanh nghiệp phải tự đầu tư vào xây dựng yếu tố sản xuất
hoặc thông qua các hiệp hội thương mại do áp lực tránh tụt hậu. Tuy nhiên,
