LƯỢC GIẢNG KINH PHÁP BẢO ĐÀN - Trang 59

Tăng Chí Đạo, người Nam Hải tỉnh Quảng Châu, đến xin chỉ dạy: Đệ tử từ
lúc xuất gia đến nay, xem Kinh Niết Bàn đã hơn mười năm nhưng chưa rõ
đại ý, xin Hoà Thượng chỉ dạy. Sư hỏi: Ngươi chưa rõ chỗ nào? Chí Đạo
nói: Các hạnh vô thường là pháp sanh diệt, sanh diệt diệt xong, tịch diệt làm
vui (lạc đức). Đệ tử nghi ngờ chỗ nầy. Sư hỏi: Ngươi nghi ngờ cái gì? Đáp:
Tất cả chúng sanh có hai thân, gọi là sắc thân và pháp thân. Sắc thân vô
thường, có sanh có diệt, pháp thân có thường, chẳng tri chẳng giác. Kinh
nói sanh diệt diệt xong, tịch diệt làm vui, chẳng biết thân nào tịch diệt, thân
nào được vui? Nếu nói sắc thân được vui, sắc thân lúc diệt thì tứ đại tan rã,
toàn thể là khổ, khổ chẳng thể nói là vui. Nếu pháp thân tịch diệt thì đồng
như cây cỏ ngói đá, ai mà được vui? Lại pháp tánh là cái thể của sanh diệt,
ngũ uẩn là dụng của sanh diệt, một thể năm dụng, sanh diệt là thường, sanh
thì từ thể khởi dụng, diệt thì nhiếp dụng trở về thể. Nếu cho sanh nữa tức là
loài hữu tình chẳng đoạn chẳng diệt; nếu chẳng cho sanh nữa thì vĩnh viễn
tịch diệt, đồng với loài vô tình, như thế thì tất cả các pháp đều bị Niết Bàn
ngăn cấm, sanh còn chẳng được, có gì là vui? Sư nói: Ngươi là Phật tử, sao
lại học tà kiến ngoại đạo, chấp đoạn chấp thường mà luận bàn pháp tối
thượng thừa! Theo lời ngươi nói thì ngoài sắc thân lại có pháp thân, lià sanh
diệt cầu nơi tịch diệt, lại cho thường đức, lạc đức của Niết Bàn là có thân để
thọ dụng, ấy đều là mê chấp và ham tiếc sanh tử, đam mê sự vui của thế
gian. Ngươi nay nên biết, Phật vì tất cả người mê, nhận lầm ngũ uẩn hoà
hợp là tướng tự thể, lầm cho tất cả pháp là tướng ngoại trần, tham sống sợ
chết, niệm niệm trôi lăn trong lục đạo, chẳng biết đều như mộng huyễn hư
giả, uổng chịu luân hồi, đem thường đức, lạc đức của Niết Bàn trở thành
tướng khổ, suốt ngày tìm cầu. Phật vì thương xót cho những người này, nên
khai thị chơn lạc của Niết Bàn, sát na chẳng có tướng sanh, sát na chẳng có
tướng diệt, cũng chẳng có sanh diệt để diệt, ấy tức là tịch diệt hiện tiền.
Đang lúc hiện tiền, cũng chẳng có số lượng hiện tiền, nghĩa là chẳng có một
tí khái niệm nào về không gian, thời gian, và số lượng của tịch diệt hiện
tiền, mới gọi là thường đức, lạc đức, nghĩa là chơn vui. Vui này chẳng có kẻ
thọ dụng, cũng chẳng có kẻ không thọ dụng, há có cái tên gọi một thể năm