biển đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Lãnh thổ nước ta khi đó đã định
hình chữ S như ngày nay.
Cuối thế kỉ XVIII, cả Đàng Trong và Đàng Ngoài đều khủng
hoảng do nội chiến liên miên. Tiếng oán than trong các xóm làng
bật khởi thành những cuộc đấu tranh chống chính quyền. Sử sách
gọi đây là "thế kỉ của khởi nghĩa nông dân". Ngọn cờ tiêu biểu
nhất trong giai đoạn này là Khởi nghĩa Tây Sơn bùng phát vào
năm 1771 ở miền Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc thị xã An Khê,
tỉnh Gia Lai).
Sau khi tiêu diệt thế lực chúa Nguyễn ở Đàng Trong (1777),
năm 1786, Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ (1753-1792) thân chinh
ra Bắc, lật đổ chúa Trịnh, lập Lê Chiêu Thống làm vua rồi rút
quân về Quy Nhơn. Nhưng vua Lê Chiêu Thống không giữ được