Từ mùa hè 1958 chính quyền và nông dân đã triển khai cuộc đại
chiến giành giật lương thực. Do sức ép từ trên xuống, các nơi đều
phải khai tăng sản lượng lương thực lên gấp bội.
Dựa vào con số lương thực “tự báo” đó, trên lại giao mức lương
thực phải bán cho nhà nước. Cán bộ cơ sở và nông dân đứng trước
một thực tế gay gắt: nếu bán lương thực theo chỉ tiêu, thì không
còn cái ăn và cũng hết sạch cả hạt giống. Thế là khắp nơi diễn ra
chiến dịch nông dân cất giấu lương thực dưới nhiều hình thức:
chôn dưới hầm, dưới gốc cây, chân tường, vùi trong thức ăn gia
súc, thậm chí chia thành gói nhỏ, cài trong tổ chim trên cây cao,
hoặc đặt dưới hố nước tiểu. Các đội công tác được cử xuống nông
thôn truy bức nông dân giao nộp lương thực, phát động mọi người
tố giác lẫn nhau, nhiều đội trưởng sản xuất đã bị bất, bị tra tấn cực
kỳ dã man, vì đã đứng về phía nông dân trong cuộc cất giấu lương
thực này.
Tình hình nghiêm trọng ở nông thôn thông qua mọi con đường
truyền vào thành thị, vào quân đội, vào các cơ quan đảng và chính
quyền. Trung ương ĐCSTQ và Mao Trạch Đông kêu gọi toàn đảng
“nói thật”. Hưởng ứng lời kêu gọi trên, cán bộ Trường Đảng Giang
Tây, Văn phòng Quốc vụ viện, Quân đoàn 42 đã nói thật suy nghĩ
của mình. Họ cho rằng “Đại tiến vọt” là bịa đặt, “luyện gang thép”
chỉ hao người tốn của, phá hoại qui luật kinh tế xã hội chủ nghĩa,
công xã nhân dân là đứa trẻ đẻ non, nhà ăn tập thể không phải nhân
tố cộng sản chủ nghĩa, kinh tế căng thẳng kéo dài do sai lầm về
đường lối. Theo báo cáo Bí thư tỉnh uỷ Sơn Tây Đào Lỗ Già gửi
Mao Trạch Đông, tại hội nghị cán bộ toàn tỉnh, có người nói “cả 10
ngón tay của các ông đều thối rữa rồi, mà vẫn nói 9 ngón còn tốt”,
“Trước đây người Nhật đến Trung Quốc thực hiện chính sách “ba
