Lời ngỏ
S
amuel Baron sinh tại Đàng Ngoài (Đại Việt), con trai của thương nhân
Hà Lan Hendrick Baron và một phụ nữ bản xứ.
Cùng với Alexandre de Rhodes (giáo sĩ người Pháp), Cristoforo Borri
(giáo sĩ người Ý), Joseph Tissanier (giáo sĩ người Pháp), Jean Philippe
Marini (giáo sĩ người Ý), Juliano Baldinotti (giáo sĩ người Ý), Pierre Poivre
(thương nhân người Pháp), William Dampier (thương nhân người Anh),
John Barrow (nhà du hành, chính khách người Anh)... Samuel Baron thuộc
thế hệ những thương nhân, chính khách và giáo sĩ phương Tây đầu tiên đến
Đại Việt (Đàng Trong và Đàng Ngoài) vào thế kỷ XVII-XVIII và để lại
nhiều ghi chép quan trọng về văn hóa - lịch sử xứ này.
Baron làm cho Công ty Đông Ấn Anh trước năm 1672, được cử sang
Đàng Ngoài năm 1678, năm 1685 ông hoàn tất tác phẩm với nhan đề: A
Description of the Kingdom of Tonqueen (Mô tả vương quốc Đàng Ngoài).
Một trong những lý do Baron viết bản tường trình này là để bác bỏ, phê
phán những nhận thức sai lầm của Jean Baptiste Taverniere về xứ Đàng
Ngoài. Qua tác phẩm của Baron, độc giả ngày nay có cơ hội tìm hiểu về thể
chế, luật pháp, tiền tệ, sức mạnh quân sự, phong tục, trò tiêu khiển, lễ tịch
điền, tôn giáo, tang lễ, sản vật,... của nước ta vào thế kỷ XVII.
Đại Việt thế kỷ XVII tồn tại hai chính quyền song song, một cơ chế lưỡng
đầu về quyền lực chính trị: Vua Lê - Chúa Trịnh. Mặt khác, kể từ sau khi
Đoan quận công Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa (1558), Đại Việt
xuất hiện thêm một thế lực chính trị mới ở Đàng Trong, mở đầu cho công
cuộc Nam tiến của dân tộc, cùng với đó là sự đứt gãy về văn hóa.
Bên cạnh việc xuất bản tác phẩm của Baron, Công ty cổ phần Sách
Omega Việt Nam (Omega+) cũng trân trọng giới thiệu đến độc giả bản Việt
ngữ tập ký sự Xứ Đàng Trong do giáo sĩ Cristoforo Borri viết trước đó hơn
năm mươi năm, mô tả khá chi tiết về xứ Đàng Trong (thời Chúa Sãi Nguyễn
Phúc Nguyên): từ quốc hiệu, cương vực, diện tích, khí hậu, đất đai, sản vật...
