nhau, là cửa Bắc lớn của Nam Tống, có giá trị chiến lược rất cao, do đó
được dũng tướng chính quyền Nam Tống, Kinh Tây An phủ phó sứ Lã Văn
Hoán tập trung trọng binh trấn giữ ở đó. Nguyên, năm Chí Nguyên thứ năm
(1268), Hốt Tất Liệt lệnh cho A Châu, Lưu Chỉnh đánh Tương, Phàn lấy
Đổng Văn Bính giữ Hoài Tây hô ứng, đồng thời lấy Uông Lương Cự, Trịnh
Đinh, Trát Sách Bất Hoa ở trong ranh giới Tứ Xuyên triển khai thế tấn
công, ngăn cản quân Tống ở đất Thục xuống, viện trợ Lã Văn Hoán, phối
hợp tác chiến ở phương hướng Tương, Phàn, bố trí tác chiến vây đánh
Tương, Phàn như sau: từ Vạn Sơn (nay ở Tây Bắc Tương Dương 10 dặm)
đến Quán Tử Than (nay ở phía Nam Tương Dương 30 dặm) trên Hán Thủy
dựng hàng rào, cắt đứt liên hệ đường thủy của quân Tống, dùng quân của
Sử Thiên Trạch xây dựng lô cốt ở ngoài thành, còn bộ đội của A Châu, Lưu
Chỉnh v.v... thì phối hợp bố trí ở Lộc Môn Sơn (nay là Tây Miến Dương -
Hồ Bắc), Đức An (nay là Vũ Xương) không xa, để ngăn chặn đánh trả quân
Tống ở hướng Lâm An tiến về đây. Quân đội Mông Cổ bao vây đánh phá
Tương, Phàn trước sau đã kéo dài tới năm sáu năm. Hốt Tất Liệt rút kinh
nghiệm đánh lâu mà không lấy được Tương, Phàn, đã dần thay đổi cách
đánh, tập trung binh lực đánh Phàn thành. Nguyên, Chí Nguyên năm thứ
mười (năm 1273) tháng giêng, bộ đội thủy lục của A Châu hai đường giáp
kích Phàn thành, lại sử dụng Hồi hồi pháo, uy lực to lớn bắn phá vào trong
thành, quân Tống ở trong Phàn thành không còn sức chống đỡ, tướng giữ
thành Ngưu Phú, sau khi bị trọng thương đã nhảy vào lửa chết, quân
Nguyên chiếm được Phàn thành. Tháng hai, quân Nguyên chuyển đến
ngoài thành Tương Dương, đại tướng quân Tống Lã Văn Hoán trong hoàn
cảnh tuyệt vọng dâng thành hàng Nguyên. Tương, Phàn thất thủ, cửa vào
Nam Tống đã mở, bại vong của triều đình Giang Nam, đã tính từng ngày.
TIẾP TỤC CHIẾM LÂM AN
Nguyên Chí Nguyên năm thứ 11 (năm 1274) tháng sáu, Hốt Tất Liệt
xuống chiếu thủy lục cùng tiến phát động cuộc công kích cuối cùng vào
Nam Tống. Quân Nguyên chia làm hai đạo, chủ lực do Bá Nhan, A Châu...
soái lĩnh từ Tương Dương theo Hán Thủy vào Trường Giang, đánh châu
