53. Nhị Khanh
Từ Đạt người ở Khoái Châu (Hưng Yên), làm quan ở huyện Đông Quan. Gần đấy có quan Thiêm thư là Phùng Lập Ngôn. Hai người đi
lại chơi bời với nhau thân thiết lắm. Phùng có con giai tên là Trọng Quì, Từ có con gái tên là Nhị Khanh, hai bên giai tài gái sắc, tốt lứa
đẹp duyên, mới kết duyên Châu Trần với nhau.
Nhị Khanh tuy còn ít tuổi, nhưng về làm dâu nhà họ Phùng, hiền hậu hoà thuận, ai cũng khen là người nết na. Trọng Quì tính hay chơi
bời, nàng kia khuyên ngăn mãi không được.
Năm sau, gặp khi ở tỉnh Nghệ lắm giặc cướp, triều đình cần một quan cai trị giỏi để bổ vào. Các đình thần gét Phùng Lập Ngôn là người
thẳng tính, có ý muốn hại ngầm, mới cử Lập Ngôn vào chức ấy.
Lập Ngôn sắp đáo lị, bảo với Nhị Khanh rằng:
- Đường đất xa xôi, ta không muốn cho con đi theo, vậy thì con hãy tạm ở nhà, đợi khi nào trời đất bình tĩnh, thì sẽ cho con về với
chồng con.
Trọng Quì thấy vợ không đi, có ý ngần ngại, cũng muốn ở nhà. Nhị Khanh bảo rằng:
- Nay nghiêm đường vì nói thẳng mà người ta ghét, tuy cất vào chỗ quan sang, mà kì thực đưa vào nơi đất chết. Muôn dặm ba đào, hai
thân mưa nắng, chàng không đi thì ai là kẻ sớm trưa hầu hạ? Vậy thì chàng phải đi theo, chớ có vì tôi mà bỏ mất đạo hiếu.
Trọng Quì bất đắc dĩ phải theo cha mẹ về Nghệ, để Nhị Khanh ở tại Đông Quan. Không được bao lâu, cha mẹ đẻ của nàng Nhị Khanh
mất cả. Nhị Khanh đem mả về táng ở phủ Khoái, rồi thì ở nương nhờ với người bà cô họ là Lưu thị.
Bấy giờ có người quan võ họ Bạch, nguyên là cháu ngoại Lưu thị, thấy nàng Nhị Khanh có nhan sắc, muốn lấy làm vợ, nói với Lưu thị
để dỗ hỏi nàng Nhị Khanh.
Nhị Khanh nghe tình sợ hãi lắm, bảo riêng người vú già rằng:
- Ta còn nhẫn nhục đến giờ, là vì vướng có chàng họ Phùng còn đó, nếu không còn thì ta chết theo rồi, chứ không khi nào ta mặc áo
xiêm của chồng ta, mà đi làm đỏm cho người khác, mụ ở nhà ta đã lâu, nên nhớ ân tình chủ cũ, vào Nghệ hỏi thăm gọi về cho ta.
Người vú vâng lời. Bấy giờ đang lúc loạn lạc đường sá khó khăn, mụ ấy cố sức tìm vào đến Nghệ, hỏi thăm thì ai cũng nói rằng: “Quan
Tuyên phủ Lập Ngôn đã mất rồi, gặp phải con giai chơi bời, cửa nhà sa sút mất cả.” Người vú đi đường, gặp Trọng Quì ở trong chợ.
Trọng Quì đem về chỗ ở, thì chỉ còn một túp nhà gianh, bốn bề bỏ trống, mà đồ đạc chỉ còn cái bàn cờ, bộ ấm chén uống rượu, và con gà
chọi con chó săn mà thôi.
Trọng Quì bảo người vú rằng:
