trong Loa Thành mà chết. Giếng này nay vẫn còn, ở ngay trước đền thờ
vua An Dương Vương và được dân chúng gọi là Giếng Trọng Thủy.
Tục truyền rằng Mỵ Châu bị giết rồi, vì nỗi tình thực phải thác oan, máu
nàng chảy xuống bể, những con trai ăn phải hóa ra có ngọc. Ai có ngọc
trai, lấy nước giếng Trọng Thủy rửa, ngọc sẽ trong và đẹp vô cùng.
Vua An Dương Vương chết đi, sau khi Triệu Đà rút về đóng đô ở Phiên
Ngung dân chúng nhớ ơn nhà vua lập đền thờ ở ngay xã Cổ Loa và hàng
năm dân làng có mở hội từ mồng 6 tháng Giêng.
Những cuộc lễ bái và tục lệ trong ngày hội
Trước hết xin nói qua về làng Cổ Loa. Đây là một làng lớn nằm trong
thành Cổ Loa. Cùng ở trong thành còn có làng Thu Cửu, và một phần đất
của các làng Lưỡng Quản, Gia Lộc và Dục Tú, làng Dục Tú nay thuộc
tỉnh Bắc Ninh (Hà Bắc).
Làng Cổ Loa gồm mười hai xóm tính từ Bắc xuống Nam: Xóm Ngõ Bãi,
xóm Thượng, xóm Giềng, xóm Tiên, xóm Hương Nhai, xóm Gia, xóm
Viên Lợi, xóm Lan Tri, xóm Chợ, xóm Chùa, xóm Trại, và xóm Mít.
Trong làng có tất cả vào khoảng 4.000 người, cả nam phụ lão ấu.
Trong ngày hội, tất cả mười xóm đều cùng tham dự, và cùng sửa soạn
những cuộc lễ bái rước xách.
Đám rước Kỳ mục
Sáng ngày mồng 6 tháng Giêng 12 vị Kỳ mục trưởng xóm đến hội họp
tại nhà ông Tiên chỉ, hoặc Chánh hội để sửa soạn đám rước. Tại đây các
vị Kỳ mục ăn mặc quần áo tế, tới trước giá văn tế đã được để sẵn lễ mỗi
người năm lễ. Giá văn tế đã có dán bài văn tế do một tay văn tự trong
làng soạn thảo.
Sau đó đám rước khởi hành để đi tới đền, nơi đây các Kỳ mục sẽ tế lễ tại
sân đền.
