Chồng Bát Nàng công chúa là một lạc tướng bị quân Tàu giết chết.
Trước nợ nước thù chồng, Bát Nàng công chúa đã dẫn quân theo Hai Bà
khi Hai Bà khởi nghĩa. Bà được sung vào đạo quân tiền phong cùng với
bà Lê Chân.
Khi Hai Bà chết, Bà cũng chết theo.
Không rõ tên thật của Bà là gì, thần tích làng Tân La chỉ ghi là Bát Nàng
công chúa.
Hội làng Tân La chỉ có rước xách tế lễ để dân làng mua vui trong dịp đầu
xuân. Trước kia, cũng có năm dân làng tổ chức những cuộc đánh Trung
bình tiên.
Hội làng Thượng Lạp
Làng Thượng Lạp, phủ Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Yên (Vĩnh Phú) có đền
thờ Cao Nguyên, một nam tướng của Hai Bà. Hàng năm làng mở hội vào
dịp đầu xuân trong khoảng thượng tuần tháng Giêng.
THẦN TÍCH. Cao Nguyên là một danh tướng của Hai Bà, đóng quân ở
Mê Linh cùng với Trưng Mẫu là bà Man Thiện. Khi quân Hai Bà bị quân
Mã Viện đánh ở Hát Môn, quân của Trưng Mẫu cùng các tướng trong đó
có Cao Nguyên kéo quân tới cứu viện, nhưng vì quân Hán quá đông,
quân Hai Bà đánh không lại, Hai Bà phải tự vận, thì quân Hán cũng đánh
dồn đạo quân của Trưng Mẫu lui về Mê Linh. Ở đây, đạo quân này cố
sức chống cự, nhưng ít khó chống nhiều nên sau cùng cũng bị tiêu diệt,
và các tướng nam nữ hoặc bị chết trận hoặc nhảy xuống sông tự tận.
Riêng tướng Cao Nguyên, sau khi tử tiết, xác trôi về hạt Vĩnh Tường ở
Phong Châu và được dân làng Thượng Lạp vớt lên lập đền thờ. Hàng
năm, mỗi độ Xuân về, tại đền Ngài dân làng có mở hội tế lễ trước là để
tỏ lòng biết ơn đối với một vị anh hùng đã vì nước bỏ mình, sau là để
nhân dịp hội hè dân làng mua vui.
