Làng xóm Việt Nam
194
Dưới thời pháp thuộc để buộc dần các làng quê và khuôn phép,
người pháp bắt buộc mỗi làng phải lập bản hương ước, có hội
đồng kỳ mục ký vào, các quan tỉnh phê chuẩn và đệ trình tỉnh
hiến người pháp duyệt y.
Thực ra, cho tới thời pháp thuộc, hương ước khẩu truyền của
các làng chưa bao giờ được nghiên cứu kỹ lưỡng và hương ước
mỗi làng không giống nhau. những hương ước này được dân
làng áp dụng cho nhiều vấn đề rất khác nhau và rất tạp nhạp,
từ việc tổ chức trong làng đến phụ quyền, từ những vấn đề tư
pháp tới đời tư của dân làng.
những hương ước được tạo thành dường như căn cứ một phần
theo lẽ phải tự nhiên, một phần theo nền nếp đạo đức của nho
học và một phần dựa vào các chỉ dụ của triều đình.
Đạo Dụ CủA VuA lê TháNh TÔN
Sử gia Trần Trọng Kim trong cuốn Việt Nam sử lược có nhắc
tới đạo dụ của vua Lê Thánh Tôn về việc sửa đổi phong tục các
làng. Đạo dụ này gồm 24 điều đã là một đạo luật có giá trị chi
phối tổ chức làng xã dưới thời bấy giờ.
Để bạn đọc tìm hiểu cặn kẽ về hương ước có sẵn tài liệu xin
ghi lại dưới đây bản dịch Đạo dụ này đã in trong “Việt nam
Sử Lược”:
1- Cha mẹ dạy con phải có phép tắc, trai gái đều có nghề
nghiệp, không được rượu chè cờ bạc tập nghề hát xướng để bại
phong tục.
2- Người gia trưởng tự mình phải giữ lễ phép để cho cả nhà
bắt chước, nếu con em làm càn thì bắt tội gia trưởng.
3- Vợ chồng cần kiệm làm ăn, ân nghĩa trọn vẹn, duy chỉ có
khi nào người vợ phạm tội thất xuất thì mới được bỏ, chứ không
được khiên ái, cẩu dung làm hại tới phong trào.
4- làm kẻ tử đệ nên yêu mến anh em, hòa thuận với hương đảng,
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
