Chúng ta đang sống trong ảo tưởng về sự riêng tư, và có lẽ chúng ta đã sống
như thế này suốt nhiều thập niên qua.
Có thể đôi lúc nào đó, chúng ta cũng thoáng nhíu mày khó chịu khi thấy
chính phủ, công ty, cấp trên, thầy cô giáo, và bố mẹ mình lại tiếp cận được
nhiều thông tin về đời sống riêng tư của mình đến thế. Song vì sự tiếp cận
này được mở rộng dần dần, vì bấy lâu nay chúng ta cứ vô tư tiếp nhận từng
sự thuận tiện nho nhỏ mà kỹ thuật số mang lại nhưng không kháng cự lại tác
động của chúng đến quyền riêng tư của mình, nên giờ đây việc quay ngược
thời gian càng lúc càng trở nên khó khăn hơn. Hơn nữa, có ai lại muốn vứt
bỏ món đồ chơi ưa thích của mình chứ?
Mối nguy hại của việc sống trong trạng thái bị giám sát bằng kỹ thuật số
không nằm ở việc dữ liệu bị thu thập (chúng ta gần như không thể làm được
gì về điều đó) mà nằm ở việc người ta làm gì với dữ liệu sau khi thu thập
được.
Hãy tưởng tượng những gì mà một công tố viên hăng hái có thể làm được
với tập hồ sơ khổng lồ gồm các điểm dữ liệu thô về bạn, có thể là từ vài năm
trước. Ngày nay, dữ liệu – đôi khi là cả những dữ liệu được thu thập ngoài
ngữ cảnh – sẽ tồn tại vĩnh viễn. Ngay cả thẩm phán Stephen Breyer của Tòa
án Tối cao Mỹ cũng đồng ý rằng, “Rất khó biết trước được khi nào thì phát
ngôn của một người bỗng trở nên có liên quan đến cuộc điều tra nào đó của
một vị công tố viên.” Nói cách khác, có thể bạn chẳng mảy may bận tâm đến
bức ảnh chụp cảnh bạn say rượu mà một người nào đó đăng lên Facebook.
Có thể bạn cho rằng mình không có gì để giấu diếm, nhưng bạn dám chắc
chưa? Trong một bài viết có lập luận chặt chẽ đăng trên tạp chí Wired, nhà
nghiên cứu an ninh mạng nổi tiếng Moxie Marlinspike chỉ ra rằng ngay cả
một chuyện đơn giản như sở hữu một con tôm hùm nhỏ cũng là tội phạm
liên bang ở Mỹ. “Bất kể là bạn mua nó tại cửa hàng, được người khác cho,
nó đã chết hay còn sống, bạn tìm thấy nó sau khi nó chết vì các nguyên nhân
tự nhiên, hoặc thậm chí bạn giết nó trong lúc tự vệ – bạn vẫn có thể vào tù vì
một con tôm hùm.” Vấn đề ở đây là có rất nhiều quy định nhỏ nhặt, chỉ
