Bạn tôi, một lãnh đạo ngân hàng, người giàu nứt đố đổ vách, đã quyết
định xây cho mình một căn nhà mới cách xa đô thị. Căn biệt thự mơ ước của
anh ta có mười phòng, một hồ bơi, và quang cảnh nhìn ra non nước khiến
người ta phát ghen. Mấy tuần đầu tiên, anh ta cười sung sướng cả ngày. Thế
nhưng chẳng bao lâu sau niềm vui đó biến mất, và sáu tháng sau anh ta lại
thấy bất hạnh hơn bao giờ hết. Chuyện gì đã xảy ra? Như chúng ta nay đã
biết, hiệu ứng hạnh phúc bốc hơi sau vài tháng. Căn biệt thự không còn là
giấc mơ của anh ta nữa. “Tôi về nhà từ sở làm, mở cửa và… chẳng cảm thấy
gì. Tôi vô cảm đối với căn biệt thự chẳng khác nào với căn hộ sinh viên chỉ
có một phòng của tôi trước đây.” Tệ hơn nữa, người đàn ông tội nghiệp này
giờ đây còn phải di chuyển một tiếng đồng hồ hai bận mỗi ngày giữa công
sở và nhà mình. Nghe thì có vẻ dễ dàng, nhưng các nghiên cứu đã cho thấy
di chuyển bằng ô tô là một nguyên nhân lớn gây ra bất mãn và stress, và
người ta gần như không thể quen với nó được. Nói cách khác, bất kỳ ai
không quá đỗi yêu thích việc di chuyển sẽ phải chịu đựng tâm trạng này mỗi
ngày - hai lần. Dù sao, bài học của câu chuyện này chính là căn biệt thự mơ
ước kia nhìn chung hóa ra lại có tác động tiêu cực đối với hạnh phúc của cậu
bạn tôi.
Nhiều người khác cũng gặp vấn đề tương tự: những người thay đổi công
việc hoặc thăng tiến trong sự nghiệp, sẽ trở về đúng vạch xuất phát của họ
sau khoảng ba tháng, xét về mức độ hạnh phúc. Những người mua được
chiếc Porsche đời mới nhất cũng sẽ như vậy. Khoa học gọi hiệu ứng này là
guồng quay cảm xúc: chúng ta làm việc chăm chỉ, tiến bộ và có thể mua
được nhiều thứ đẹp đẽ hơn, thế nhưng điều này lại chẳng khiến chúng ta
hạnh phúc hơn chút nào.
Vậy các sự kiện tiêu cực tác động đến chúng ta ra sao, chẳng hạn như một
chấn thương cột sống hay việc mất đi một người bạn? Trong trường hợp này,
chúng ta cũng đánh giá quá mức sự kéo dài và mức độ của các cảm xúc
trong tương lai. Chẳng hạn, khi một mối quan hệ đổ vỡ, người ta cảm thấy
cuộc sống như xám xịt. Những người thất tình nói chắc như đinh đóng cột
