XVI.- Thập cửu uý ca
(Bài ca về mười chín vị thuốc sợ nhau)
Dịch nghĩa :
Lư hoàng vốn là tinh tuý của lửa,
Một khi gặp Phác tiêu liền tranh nhau.
Thủy ngân chớ để gặp Tỳ sương.
Lang độc rất sợ Mật đà tăng.
Ba đậu là vị tính dữ nhất,
Riêng không thuận tình cùng Khiên ngưu,
Đinh hương chớ để gặp Uất kim.
Nha tiêu khó hợp cùng Kinh tam lăng.
Xuyên ô, Thảo ô không thuận với tê giác.
Nhân sâm rất sợ Ngũ linh chi.
Quan quế điều hòa khí lạnh rất hay,
Nhưng nếu gặp Thạch chi sẽ mất công hiệu.
Phàm chế thuốc phải xem tính thuận nghịch của các vị.
Nếu nghịch thì bào chế đừng để lẫn với nhau.
Ngư rằng :
Xin cạn lời trao,
740- Lệ xưa dùng thuốc dường nào đặng tinh ?
Dẫn rằng :
Gắng sức học hành,
Rộng xem sách thuốc, gẫm tình dùng phương.
Nhớ câu đối chứng lập phương,
Quân, thần, tá, sứ đo lường chớ sai.
745- Vua tôi hoà hợp theo loài,
Đừng cho phản uý làm tai hại người.
Mở ra mấy cửa chỉ ngươi,
Bảy phương đã sẵn, lại mười tễ dư.
Phương là đại, tiểu, ngẫu, cơ,
750- Phức, cùng hoãn, cấp, sờ sờ khá trông.
Tễ là bổ, tả, tuyên, thông,
Trọng, khinh, hoạt, sáp, táo cùng thấp thôi.
