bắn lên làm vua và du mục hóa khu vực thì vấn đề tước đoạt văn hóa, thậm
chí triệt tiêu văn hóa, hoặc công khai hoặc âm thầm, đã diễn ra một cách
khốc liệt. Chính trong cơn lốc này, dân tộc Lạc Việt đã chịu những tổn thất
nặng nề. Trước hết là lãnh thổ càng lúc càng thu hẹp, từ một quốc gia trải
dài từ Hoàng Hà cho đến Hồ Tôn chỉ còn vỏn vẹn một góc Giao Chỉ. Rồi vì
phải bảo tồn văn hóa của mình mà buộc phải chia tay vợ con. Sự kiện Lạc
Long Quân phải chia tay Âu Cơ với câu nói: “Ta là giống rồng, nàng là
giống tiên, thủy hỏa khắc nhau, chung hợp thật khó” là một tổn thất về mặt
tinh thần; đồng thời sự kiện này là một minh chứng cho thấy chính văn hóa
mới là ranh giới giữa con người này với con người khác, giữa dân tộc này
với dân tộc khác. Ngay từ buổi đầu dựng nước, văn hóa đã được nêu lên như
là một vấn đề tiên quyết, không thể khoan nhượng.
Đất nước ta, từ ngày có sử, nối thêm truyền thuyết cho rằng có đến 4000
năm văn hiến, mà muốn có một nền văn hiến rực rỡ như vậy thì phải có một
nền văn hóa kì vĩ và nhân văn. Vậy nền văn hiến ấy bắt đầu từ khi nào? Dựa
trên cơ sở văn hóa nào? Biểu hiện của nó trên bề mặt cuộc sống của dân tộc
ra sao? Đây là những câu hỏi mà nhiều người thao thức luôn đi tìm kiếm.
Tất nhiên khi đã nói đến văn hiến là nói đến đất nước, vì có văn hóa mà
chưa có đất nước thì chưa thể có văn hiến. Theo truyền thuyết thì nước ta có
từ xa xưa, được kể lại trong Đại Việt sử ký toàn thư như sau:
Đế Minh là cháu ba đời của vua Thần Nông, đi tuần thú phương Nam,
đến núi Ngũ Lĩnh (nay thuộc tỉnh Hồ Nam, Trung Hoa), gặp một nàng tiên,
lấy nhau đẻ ra người con tên là Lộc Tục. Sau Đế Minh truyền ngôi lại cho
con trưởng là Đế Nghi làm vua phương Bắc (từ núi Ngũ Lĩnh về phía Bắc),
phong cho Lộc Tục làm vua phương Nam (từ núi Ngũ Lĩnh về phía Nam),
xưng là Kinh Dương Vương, quốc hiệu là Xích Quỉ. Kinh Dương Vương làm
vua Xích Quỉ vào năm Nhâm Tuất 2879 TCN, lấy con gái Động Đình Hồ
quân (còn có tên là Thần Long) là Long nữ sinh ra Sùng Lãm, nối ngôi làm
vua, xưng là Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy con gái vua Đế Lai (con
của Đế Nghi), tên là Âu Cơ, sinh một lần trăm người con trai. Một hôm, Lạc
Long Quân bảo Âu Cơ rằng: “Ta là giống rồng, nàng là giống tiên, thủy
