CHƯƠNG 81
Cây thập tự cao nhất thế giới nằm ở Tây Ban Nha.
Dựng trên đỉnh núi cách gần mười ba kilomet về phía Bắc tu viện El
Escorial, cây thập tự bằng xi măng đồ sộ vươn cao hơn một trăm năm mươi
mét trong không trung bên trên một thung lũng cằn cỗi, nơi có thể nhìn thấy
nó từ cách xa hơn một trăm sáu mươi kilomet.
Hẻm núi đá bên dưới cây thập tự - được đặt tên rất hợp là Thung lũng
Những người ngã xuống - chính là nơi an nghỉ của hơn bốn mươi nghìn sinh
linh, những nạn nhân của cả hai phe trong cuộc Nội chiến Tây Ban Nha đẫm
máu.
Chúng ta đang làm gì ở đây? Julián tự hỏi khi theo nhóm Cận vệ bước ra
lối đi bộ dành để ngắm cảnh ở chân núi bên dưới cây thập tự. Đây là nơi cha
ta muốn gặp sao?
Bước đi bên cạnh chàng, Valdespino trông bối rối chẳng kém. “Việc này
rất vô lý,” ông ta thì thào. “Cha ngài lúc nào cũng không thích nơi này.”
Cả triệu lần không thích nơi này, Julián nghĩ.
Được đích thân Franco nghĩ ra vào năm 1940, Thung lũng Những người
ngã xuống được mô tả như “một hành động chuộc lỗi quốc gia” - một nỗ lực
nhằm hòa giải cả phe chiến thắng lẫn bên thất bại. Bất chấp “mong ước cao
quý” của nó, đài tưởng niệm này vẫn gây tranh cãi cho đến tận ngày nay vì
nó được xây dựng bởi một lực lượng lao động bao gồm cả các thường phạm
và tù chính trị từng chống đối Franco - nhiều người đã chết do dãi dầu mưa
nắng và đói rét trong quá trình xây dựng.
Trong quá khứ, một số nghị sĩ thậm chí còn so sánh nơi này với một trại
tập trung của Quốc xã. Julián ngờ rằng cha mình cũng thầm cảm thấy như
vậy, cho dù ông ấy chưa bao giờ công khai nói ra. Với hầu hết người Tây
Ban Nha, địa điểm này được xem như một đài tưởng niệm dành cho Franco,
do Franco xây dựng - một đền thờ khổng lồ nhằm tôn vinh ông ta. Sự thật là
Franco hiện được chôn cất trong đó chỉ càng làm tăng thêm ngọn lửa chỉ
trích.