thích những con ngựa chạy nhanh hơn, người khác thì thích ngựa khỏe hơn
và to hơn. Những điểm khác biệt ban đầu có thể bé nhỏ, theo thời gian, do
sự lựa chọn liên tục của các con ngựa chạy nhanh bởi những người gây
giống, và của các con ngựa khỏe do người nhân giống khác, sự khác biệt sẽ
có thể lớn lên; cuối cùng, khi một thế kỷ trôi qua, những con tiểu giống sẽ
bị biến thành 2 giống nổi bật và khác hẳn nhau. Khi sự khác biệt dần dần
trở nên lớn hơn, những con ngựa kém chất lượng có các đặc điểm trung
gian, tức là không thực sự chạy nhanh cũng không thực sự khỏe, sẽ bị bỏ
qua và lãng quên, và có xu hướng biến mất. Như thế ở đày chúng ta nhận
thấy ảnh hưởng của cái mà có thể được gọi là nguyên lý của sự chệch
hướng trong sản phẩm thuần dưỡng của con người. Ban đầu thì những điểm
khác biệt không đáng được chú ý; dần dần lớn lên, và các con giống bắt đầu
có biểu hiện chệch hướng trong đặc điểm so với nhau và so với cả bố mẹ
chung của chúng.
Nhưng nếu có người hỏi làm thế nào mà một nguyên lý tương tự có thể
đem áp dụng vào tự nhiên? Tôi khẳng định nó có thể và đang phát huy tác
dụng mạnh mẽ nhất trong tự nhiên, từ thực tế đơn giản là các loài con cháu
của bất kỳ một loài nào càng khác biệt trong cấu trúc, thể trạng và thói
quen thì chúng càng có khả năng chiếm giữ nhiều nơi hơn trong thế giới tự
nhiên, và có điều kiện gia tăng số lượng.
Chúng ta có thể nhìn thấy rõ điều này trong trường hợp của các động vật có
thói quen đơn giản. Lấy trường hợp của loài động vật ăn thịt bốn chân làm
ví dụ. số lượng mà một nước có thể chứa chúng đã đạt mức trung bình từ
lâu. Nếu sức mạnh tự nhiên của sự tăng trưởng số lượng có điều kiện phát
huy ảnh hưởng, thì nó sẽ có thế làm tăng số lượng (ở nước không trải qua
bất cứ thay đổi nào trong điều kiện của nó) chỉ bằng cách các con cháu biến
đổi của nó chiếm những nơi mà hiện đang có động vật khác ngụ cư: ví dụ,
một vài trong số chúng có khả năng bắt con mồi dạng mới, hoặc là đã chết
hoặc là còn sống; một sổ có điều kiện sống mới, trèo cây, bơi lội, và có lẽ
một số trở nên ít thích ăn thịt tươi hơn. Con cháu của các động vật ăn thịt
