Theo tài liệu mà ông H. Maspéro tìm được thì bọn Huỳnh Cân không hề
nổi loạn, không hề “làm giặc” bao giờ cả. Khi không, người Tàu cất binh
đánh họ, cho rằng họ âm mưu nổi loạn, trá hình dưới tôn giáo.
Sự thật thì sự âm mưu nằm phía bên người Trung Hoa. Đó là cái cớ để
tận diệt rợ Đông Di còn sống sót ở Sơn Đông vào đời Hán.
Và lạ lùng nhứt là rồi bọn Huỳnh Cân không chạy đi đâu mà lại chạy
sang Thiểm Tây, rõ ràng là Lạc bộ Trãi chạy đến địa bàn Lạc bộ Chuy.
Lạc bộ Chuy đã bị Tần Mục Công tiêu diệt dưới đời vua Chu Thành
Vương rồi, và họ đã di cư để thành người Miến Điện. Nhưng người Trung
Hoa ở đó lại bị lây cái tôn giáo của Lạc bộ Chuy, nó cũng giống như tôn
giáo của Lạc bộ Trãi.
Cũng nên biết rằng người ta tìm được trống đồng còn được dùng trong bộ
lạc Keren (một tiểu chi Miến Điện). Thế nghĩa là trống đồng Lạc Việt đã có
vào đời Chu Thành Vương. Bằng chứng là Tư Mã Thiên đã chép rằng khi
Tần Mục Công tiêu diệt được Khuyển Nhung rồi thì vua Chu Thành Vương
ban thưởng cho Tần Mục Công một cái trống bằng kim khí.
Nếu đó là trống của Tàu thì rất vô lý vì món quà đó quá xoàng không
xứng với công lao to lớn của Tần Mục Công, nhưng nếu đó là trống của
man di Khuyển Nhung hay của man di Kinh Cức thì đã khác rồi, vì đó là
quà lạ, bởi Tàu không bao giờ có đúc trống bằng kim khí cả.
Thế nên Chavannes mới tự ý dịch ra hai tiếng kim cổ của Tàu ra là “trống
đồng”, một là vì trống đồng bằng sắt đánh không kêu, hai là vì Chavannes
vốn biết rằng dân Lạc bộ Chuy có trống đồng.
Sự tự ý nầy có vẻ Á Đông, tức nói tắt cái biết của mình, nó trái với thói
quen của Âu Châu là dịch trung thành nhưng Granet Legge, Chavannes là
những người da trắng chìm ngập tới cổ trong tinh thần Á Đông, nói thật
đích xác trong tinh thần Tàu, vì ba ông đó suốt đời chỉ đọc sách Tàu để
