thằng đồn và kêu gọi. Tiếng hò reo liền trào lên. Dân làng chồm cả lại cái
ôtô và đoàn xe bò thóc.
- Đả đảo đế quốc Pháp! Đả đảo đế quốc Pháp...
- Phải giả thóc cho dân!... Phải giả thóc cho dân...
- Anh em binh lính hãy ủng hộ dân... Hãy quay súng lại mà bắn giặc...
Tiếng súng nổ vang. Viên đạn đầu tiên của cái súng lục sạt qua đầu bà
cụ Việt. Ngay khi bấm cò xong, tên đồn lập cập nhảy vội lên xe, đóng sầm
cửa lại, chúi mặt xuống dưới cái cánh tay của nó run run giơ lên khẩu súng.
Những lớp người tràn đến. Gió, cát, gạch, đá ném xả vào xe. Mấy tiếng
súng lục nổ nữa rồi tắt. Lách cách, lách cách, một ngọn súng đen sì khác
chĩa ra. Tiếng nổ lần này ran lên, xé lên qua một làn khói lửa:
- Nó bắn liên thanh... Tây đồn nó bắn liên thanh anh em đồng bào
ơi!... Dân làng ơi!... Nằm rạp cả xuống, nằm rạp cả xuống...
Tiếng kêu của đám đông. Có cả tiếng kêu của những cai đội và lính
tráng. Nhưng những lớp người vẫn cứ chồm đến với bà cụ Việt mặt đẫm
máu và khắp người đầy máu. Ngùn ngụt. Tiếng hò reo, kêu thét. Những xe
bò thóc hất ngược càng lên. Những quang gánh thúng mủng sục vào tới tấp.
Trên hai con đường ở làng dưới và làng trên, người đã đổ ra ùn ùn đen kín
hết cả các bờ ruộng. Cũng quang gánh thúng mủng, cũng hò reo... Tiếng
chiêng khua thêm... Cả một vùng giời chuyển động...
...
Sau đêm ấy, đêm có giăng hay tối giời, ở sân đình sân trường, đường
làng, ngoài bãi, ở cả những nhà rách vách nát đến những tường hoa sân
gạch, những tiếng hát và những tiếng bước chân cứ vang lên theo nhịp hát:
Môôột hai...
