Trong khi mắt Thanh loa lúa trờn những trang sỏch mở ra với những
chương những mục sao mà kỳ lạ, vĩ đại nọ, thỡ tiếng núi của Kiều rành rẽ
sang sảng bờn tai Thanh. Thanh bõng khuõng nỏo nức. Thanh như được
nghe những tiếng nhạc nổi súng nổi giú của khỳc dạo của một bản hợp tấu
chuẩn bị cho một sõn khấu vũ kịch mở ra. Thanh như thấy mỡnh sắp được
cất bước theo cuộc tuần hành thị oai ngày 1-5 mà Thanh được đọc ở lịch sử
đấu tranh của giai cấp vụ sản Mỹ. Để biểu dương tinh thần và sức mạnh,
cuộc tuần hành rồi đõy của giai cấp vụ sản Đụng Dương sẽ nổ ra một ngày
1-5 gần đõy để đấu tranh cho đời sống của mỡnh. Hơn nữa... hơn nữa...
Thanh cũn như thấy mỡnh cũng được cú mặt trong cuộc cỏch mạng vừ
trang mai kia chiến đấu để lật đổ cỏi chế độ xó hội này đi, đỳng như lời tiờn
tri của Mỏc mà Kiều đương giảng giải cho Thanh nghe!...
- Những danh từ trong cỏc sỏch này cú thể tra ở tự vị Larousse mới
được khụng ạ?
Thanh ngập ngừng mói mới dỏm hỏi. Kiều cười khẩy:
- Một số chữ cũng cú đấy nhưng dự cú thỡ cũng nhập nhốm, nhiều khi
lại cũn sai lệch nữa là đằng khỏc. Thớ dụ những chữ như Commune,
Socialisme, Dialectique (2)hay những tờn như Robespierre, Saint Just,
Marx, Engels, võn võn... Vậy mỡnh phải đọc nhiều lắm, nhất là phải suy
nghĩ và tỡm hiểu nghĩa cỏc chữ đú trong lịch sử đấu tranh cỏch mạng thỡ
mới nắm được tinh thần và những tỡnh tiết, những sự quan hệ đỳng đắn của
nú... Ngay như hai chữ Matộrialisme và Dialectique trong tự vị cú giải
nghĩa nhưng thật là đồ mự núi về ỏnh sỏng, đồ điếc núi về õm nhạc, đồ
gian dối núi về chõn lý... Chỉ riờng hai chữ ấy mà bốn trăm trang tập này
đõy trỡnh bày vẫn chưa đủ...
-----
(2) Cụng xó, Xó hội chủ nghĩa, Biện chứng phỏp.
