càng e ngại. Rồi từ khi biết rõ có mật thám, có sú doóc một bước một bước
đi theo Chấn, Kiều và cả Thanh thì bà không còn ăn, không còn ngủ được
nữa. Như Chấn như Kiều là cách mạng đã đành, chứ cả Thanh cũng bị thế
thì bà ghê sợ quá. Không phải chỉ khi Chấn, Kiều xuống nhà, mà cả những
khi Thanh lên phố, Thanh đi dạy học tối, Thanh đến chơi với bà con, cũng
vẫn có người quanh quẩn ở ngoài ngõ hay lân la vào các nhà gần đấy nghe
ngóng hỏi han. Bà đã bảo Thanh nhiều lần nhưng Thanh đều bất chấp. Cả
Thanh, Kiều và Chấn cứ vui cười như không, đi đi về về, đem sách, đem
báo và kéo cả những người ở đâu đâu về nhà, chuyện cứ như cãi nhau và
toàn những chuyện thế nào ấy.
Thanh cũng đã nói cho mẹ biết Chấn bị tù đày ở Côn Lôn. Trong bữa
ăn, trong khi chuyện, Chấn cũng đã kể cho mẹ Thanh nghe những cảnh tàn
ác dã man của đế quốc mà bao nhiêu người vì dân vì nước phải chịu đựng,
rồi từ những chốn chết dần chết mòn ấy, anh em vẫn không nản chí, vẫn
đấu tranh để rồi lại về mà làm việc. Mẹ Thanh đã để ý từng nhời ăn tiếng
nói, nhất cử nhất động của Kiều, của Chấn. Nhất là của Chấn! Càng ngẫm
nghĩ bà càng thấy bọn Chấn không có một điều gì làm hư làm hại người ta
cả. Trái lại, không những Chấn chỉ là một người đúng mực, dẽ dàng, lúc
nào cũng nghĩ đến những người đói khổ vất vả còn thân mình chẳng dám
quản ngại việc gì, mà cả những điều Chấn nói cho mọi người nghe, những
công việc Chấn giao phó cho Thanh, hay những điều xa xôi mà mẹ Thanh
thấy Chấn bàn bạc cùng Thanh... bà đều thấy là phải, là tốt, phàm những ai
bị cơ cực khổ sở tất nên làm theo.
Mẹ Thanh nghĩ về phần Thanh cũng lại càng thấy thương Thanh.
Trong xóm, Thanh ngày càng được nhiều người quý trọng. Ai cũng muốn
theo học lớp tối Thanh dạy. Tối nào cũng vậy, học thì có hai tiếng đồng hồ,
nhưng các ông các bà các bác ấy cứ ở lại hàng nửa giờ nữa để viết tập thêm
hay hỏi Thanh các thứ chuyện. Tan học thì họ lại theo Thanh về nhà hay
mời Thanh đến chơi nhà họ. Trong đám thầy giáo dạy tối truyền bá quốc
ngữ ở khu Gia Viên và đường Bendích, Thanh là người ít tuổi nhất, nhưng
