"1\. Áo các linh mục mặc khi làm lễ."
"2\. Lourdes: thành phố nhỏ ở gần rặng Pyrénées, nơi đồn rằng Đức Bà
Maria từng hiện ra nhiều lần (năm 1858). Hàng năm rất đông người mộ đạo
hành hương đến đây để cầu khỏi bệnh nan y và xin 'nước thánh'."
"3\. Fenimore Cooper (1789 - 1851), nhà văn Mỹ nổi tiếng, tác giả quyển
'Người Mohican cuối cùng'."
"4\. 'Nông thôn thức tỉnh' và 'Đốm lửa'."
"5\. Trẻ em đạo Thiên Chúa chỉ được nhận bánh thánh trong những buổi
thánh lễ sau khi đã qua được kỳ 'sát hạch' về giáo lý lần đầu tiên."
"1\. Thật ra chỉ có một sợi còn tốt, sợi kia đứt (xem Chương 'Cọc trói hành
hình')."
"2\. Nhà văn Gabriel Mirabeau (1749 - 1791)"
"1\. Pantheáon: Lăng các vĩ nhân Pháp."
"2\. Bas de Cuir: một nhân vật trong truyện tranh của Georges Ramaioli."
"3\. Georges Danton (1759 - 1794), một trong những lãnh tụ của cách mạng
Pháp 1789."
"4. Ở phương Tây, khi xong phần thô, chủ nhà và thợ xây dựng cây nêu,
liên hoan bằng đôi ba ly rượu, gọi là 'lễ xong phần thô'."
"1\. François Rabelais (1494, cũng có thể là 1483 - 1553): nhà thơ lớn nhất
của Pháp thời Phục hưng. Trừ một vài chú thích của tác giả (được ghi rõ),
mọi chú thích khác đều là của người dịch (LCC)."
"2\. Ý nói thứ văn chương bác học và mẫu mực."
"3\. Celte: một tộc người cổ xưa ở Tây Âu, từng có mặt ở Đức, Pháp, Tây
Ban Nha, Anh và Ireland, sau bị những tộc khác như German, Anglo-Saxon
đẩy lùi. Một nhánh quan trọng là Gaulois (tổ tiên dân tộc Pháp) chịu ảnh
hưởng mạnh của văn hóa Latin. Nhánh còn lại ở Ireland, Wales, Scotland và
Bretagne (Pháp) vẫn giữ được ngôn ngữ Celte cổ. Cho đến giữa thế kỷ 20,
người vùng Bretagne (cũng như người đảo Corse) vẫn bị nhà nước Pháp
cấm dùng ngôn ngữ của mình."
"4\. Jean Racine (1639 - 1699): một trong những tác gia nổi tiếng nhất của
văn học cổ điển Pháp."
"5\. Tôi coi đây là điều tiên quyết (chú thích của tác giả)."