những người trung lưu và những người hạ lưu; có thể ở đấy có sự phản chiếu,
hay là một bước chuyển, của những giai tầng theo tôn ty ở người Mbaya -
Caduveo; tôi sẽ trở lại vấn đề này. Giả thuyết này có thể là đúng do chỗ những
cấp bậc đó hình như vốn mang tính nội hôn: một người thượng lưu chỉ có thể
cưới một người thượng lưu (của nửa bên kia), một người trung lưu cưới một
người trung lưu và một người hạ lưu cũng thế. Chúng ta buộc chỉ có thể có
những giả định do sự suy giảm về dân số của các làng Bororo. Giờ đây họ chỉ
có từ 100 đến 200 cư dân thay vì một nghìn hay nhiều hơn nữa, họ không còn
đủ số gia đình để lấp đầy tất cả các hạng bậc. Chỉ có quy tắc về các phân nửa là
vẫn được tuân thủ nghiêm ngặt (tuy một vài thị tộc lãnh chúa có thể được
ngoại lệ); phần còn lại, những người thổ dân ứng biến các giải pháp khập
khiễng, tùy theo
Việc phân chia dân cư thành các thị tộc chắc hẳn là những “lối chia bài”
quan trọng nhất mà dường như xã hội Bororo lấy làm thích thú. Trong khuôn
khổ của hệ chống chung của các đám cưới giữa hai phân nửa, xưa kia các thị
tộc đã được kết phối bởi những quan hệ thống gia đặc biệt: thông thường một
thị tộc Cera kết phối với một, hai hay ba thị tộc Tugaré và ngược lại. Hơn nữa,
tất cả các thị tộc không có cùng một quy chế giống nhau. Người trưởng làng
bắt buộc phải được chọn trong một thị tộc nhất định của phân nửa Cera, với lối
chuyển giao có tính kế thừa danh hiệu theo tuyến mẫu hệ, từ người cậu cho
người con trai của chị hay em gái ông cậu. Có những thị tộc “giàu” và những
thị tộc “nghèo”. Sự phân biệt giàu nghèo đó là ở chỗ nào? Hãy dừng lại một
chút ở điểm này.
Quan niệm của chúng ta về sự giàu có chủ yếu là về kinh tế; dù mức sống
của người Bororo có khiêm tốn đến đâu, thì ờ họ cũng như ở ta, mức ấy cũng
không đồng đều cho mọi người. Một số là những thợ săn hay những ngư dân
giỏi hơn, may mắn hơn hay có tay nghề khá hơn những người khác. Ta nhận
thấy ở Kejaya những dấu hiệu của sự chuyên nghiệp hóa. Một người thổ dân là
chuyên gia chế tác các máy mài đá; anh ta đem trao đổi lấy thực phẩm và có vẻ
anh ta sống khá đầy đủ. Tuy nhiên, những khác biệt đó vẫn mang tính cá nhân,
tức chỉ là tạm thời. Ngoại lệ duy nhất chỉ là ở người thủ lĩnh, được nhận trợ
