Hòa Thượng Thích Tuệ Chiếu tên thật là Trương Thế Giám, trụ trì ở chùa
Phước Hòa, Sầm Sơn, Thanh Hóa, là người thông thạo cả Hán học lẫn Tây
học. Ông đã đào tạo rất nhiều tu sĩ Phật Giáo. Ông thường đến dạy cho các
tăng ni và Phật tử ở Vinh về Phật học. Ông còn mở một lớp "Cours d
Aldulte" (lớp dạy cho người lớn) ở Vinh để dạy Pháp Văn cho những người
lớn tuổi muốn học thêm Tây học. Ông biết chuyện một số người đã dùng
chùa và trụ sở của Phật Giáo hội họp làm chính trị nên lên tiếng phản đối.
Ông bị hăm dọa. Các bạn đồng môn vớl ông như Hà Huy Tập, Trần Văn
Tăng đều gia nhập Đảng Cộng Sản, nhưng ông chống đối quyết liệt. Vào
khoảng năm 1947, ông có liên hợp với Linh mục Hoàng Quỳnh ở Phát
Diệm thành lập Mặt Trận Liên Tôn để đối phó với những sự quấy phá và
lộng hành của Mặt Trận Việt Minh. Năm 1954, khi Hiệp Định Genève ký
kết, ông đã liên lạc với các làng công giáo chung quanh để tìm cách di cư
vào Nam nhưng đi không lọt. Trong cuộc đấu tố năm 1957, ông bị chôn
sống.
Thượng Tọa Thích Minh Châu ở với vợ là Lê Thị Bé được 5 năm, sinh
được hai người con, một trai và một gái. Người con trai đầu lòng tên là
Đinh Văn Sương. Người con gái tên là Đinh thị Phương (tôi không nhớ tên
lót chính xác). Khoảng năm 1943, ông bỏ vợ đi vào Huế làm thừa phái (thư
ký) Tòa Khâm rồi tiếp tục học ở trường Khải Định Huế cho đến khi đậu Tú
Tài Toàn Phần. Từ đó ông ít khi trở về quê thăm vợ con. Vợ ông phải làm
việc rất vất vả để nuôi con. Tài liệu nói về Thích Minh Châu của Đại Học
Vạn Hạnh cho biết đến năm 1948 ông xuất gia, vào tu ở chùa Từ Đàm và
học Trường An Nam Phật Học ở Huế. Nhưng những người thân cận với gia
đình ông nói rằng ông xuất gia trước khi Việt Minh cướp chính quyền. Ông
được gởi đi du học Ấn Độ vào năm 1952 và đậu Tiến Sĩ Triết Học tại đại
học Bihar ở Ấn. Đi cùng với ông có Nguyễn Đình Kỳ, nhưng Nguyễn Đình
Kỳ lại Ấn Độ và đã chết bên đó. Thích Minh Châu trở về miền Nam Việt
Nam năm 1964, sau khi chính quyền Ngô Đình Diệm bị Hoa Kỳ lật đổ.
Trong cuốn "Những Vấn Đề Trong Đạo Phật" Tập 2, Thượng Tọa Thích
Chánh Lạc, hiện trụ trì tại chùa Như Lai ở Colorado, Hoa Kỳ, có cho biết
ba mươi mấy năm về trước (cuối thập niên 50 ?), chính ông là người hàng