NHỮNG BÍ ẨN ĐẰNG SAU CÁC CUỘC THÁNH CHIẾN TẠI VIỆT NAM - Trang 272

Ngày 26.8.1964, Hội Đồng Nhân Dân Cứu Quốc bất thần cho lệnh tấn công
hai giáo xứ Thanh Bồ và Đức Lợi ở Đà Nẵng, đốt sạch nhà cửa, giết 11
người và gây thương tích cho 42 người. Khi tôi ra Đà Nẵng quan sát tại chỗ
thì thấy quang cảnh giống như một bãi tha ma. Nhà thờ và tượng ảnh bị đập
nát, những cột nhà đen nám chơ vơ giữa đống tro tàn... Tướng Nguyễn
Chánh Thi tuyên bố chỉ cứu trợ chứ không chịu bồi thường thiệt hại cho
các nạn nhân, viện lý do vụ thiệt hại đó không phải lỗi của chính quyền.
ông cho điều tra qua loa về nguyên nhân xẩy ra nội vụ, không quy trách
hay truy tố ai, rồi cho xếp luôn hồ sơ. Người điều khiển cuộc đốt phá này là
Hà Xuân Kỳ và Phan Xuân Huy. Nhờ vụ chỉ huy đốt phá này, về sau Phan
Xuân Huy được Phật Giáo đưa ra làm Dân Biểu đơn vị Đà Nẵng. Cũng
trong ngày đó, các giáo xứ tại Quy nhơn cũng bị đánh phá nặng nề, nhưng
các tự vệ Công Giáo đã kháng cự được.
Được tin cầu cứu từ Đà Nẵng và Quy Nhơn, ngày 27.8.1964, khoảng 2.000
giáo dân các giáo xứ di cư đã đến bao vây Bộ Tổng Tham Mưu ở Saigòn
đòi gặp Hội Đồng Quân Đội Cách Mạng, yêu cầu giải quyết vụ Đà Nẵng và
Quy Nhơn, đòi phải có biện pháp đối với các tổ chức thân Cộng đang gây
rối. Cuộc xô xát với binh sĩ xẩy ra, có 4 người bị bắn chết và 11 người bị
thương. Một toán khác đến đài phát thanh Saigòn yêu cầu đọc bản Tuyên
Ngôn chống Cộng và chống trung lập. Tại đây lại có một cuộc xô xát với
học sinh trường Nguyễn Trường Tộ. Tòa Tổng Giám Mục Saigòn và Viện
Hóa Đạo phải ra thông cáo yêu cầu các tín đồ giữ bình tĩnh và giữ hòa khí.
Ngày 28.8.1964, Hội Đồng Nhân Dân Cứu Quốc vây trường Công Giáo
Nguyễn Bá Tòng, vào đập phá nhà in của trường, đốt phá tòa báo Xây
Dựng do linh mục Nguyễn Quang Lãm làm chủ nhiệm. Thanh niên các xứ
Bùi Phát, Nghĩa Hòa, Tân Sa Châu và Xóm mới hay tin kéo đến giải vây.
Cuộc xô xát giữa hai bên rất ác liệt. Lực lượng Nhảy dù được huy động tới
để giải vây đã phải nổ súng. Kết quả có 2 người chết và 48 người bị thương
phải vào bệnh viện. Hai xác thanh niên bị chết do tấn công vào trường
Công Giáo Nguyễn Bá Tòng được đem về quàn tại Viện Hóa Đạo để làm lễ
cầu siêu!
Trong cuốn Bạch Thư công bố ngày 31.12.1993, Hoà Thượng Thích Tâm