Nguyễn Bích Lan biên soạn
Những người phụ nữ làm thay đổi thế giới
Catherine Phiri
(1963-2003)
TIẾNG NÓI GIỮA IM LẶNG
Con số người chết mỗi ngày vì AIDS trên toàn quốc là một trong những
thông tin về quốc gia châu Phi Malawi mà bạn dễ dàng tìm kiếm được trên
các trang web. Nhưng đó là chuyện của những năm gần đây, còn trước đó
vào những năm đầu của thập kỉ 90, nói công khai về AIDS là một điều bị
cấm và đối với chính phủ thì căn bệnh này hoàn toàn không tồn tại ở
Malawi.
Năm 1990 sau khi căn bệnh AIDS cướp đi người chồng của mình,
Catherine Phiri đi xét nghiệm và được biết cô đã nhiễm HIV. Thế là hết, cô
nghĩ và để mình rơi vào nỗi tuyệt vọng vô bờ. Bị đồng nghiệp đàm tiếu, cô
bỏ công việc y tá mà cô đã gắn bó hơn mười năm và chuyển đến thủ đô
Lilongwe với họ hàng như một kẻ lánh nạn. Họ hàng của Phiri biết cô bị
HIV không hoan nghênh cô. Cô buộc phải chuyển đến vùng hồ Salima.
Ở Salima có không ít người đồng cảnh ngộ với Phiri và cũng như ở bất cứ
đâu trên đất nước, người Salima bọc kín căn bệnh trong sự im lặng. Bởi
HIV/AIDS là căn bệnh không có thuốc chữa, nên những nạn nhân của nó
cho rằng đó là định mệnh mà họ phải chịu. Họ căng thẳng, sợ bị bêu xấu,
và thiếu tự tin. Những nạn nhân của HIV/AIDS càng im lặng, cộng đồng
càng dễ bỏ quên họ thì căn bệnh càng có cơ hội lây lan nhanh. Catherine
Phiri quyết định phá vỡ sự im lặng chết người đó.
Lúc đầu khi cô nói ra với mọi người rằng cô đang mang trong người virus
HIV, cô lập tức cảm thấy mình bị phân biệt đối xử. Nhưng rồi có những
người cùng cảnh ngộ tìm đến cô. Cô lập ra một nhóm tư vấn tìm đến những
gia đình có người nhiễm bệnh. Cô tham gia những buổi tư vấn ở trung tâm
tư vấn MACRO. Những gì cô mang đến cho nạn nhân AIDS không phải là
một viễn tưởng căn bệnh sẽ được xoá bỏ bởi một phương thuốc thần tiên,
mà là một cái nhìn thực tế nhưng lạc quan với căn bệnh và cách đối phó với
