Những tâm tình cô đơn
80
Lời nói có khả năng xây dựng, làm cho mọi quan hệ
ngày càng trở nên gắn bó, tốt đẹp hơn, nhưng đồng thời
lời nói cũng có thể có tác dụng phá hoại, làm cho các
mối quan hệ giữa người và người trở nên căng thẳng
và thù nghịch. Những công năng tốt hay xấu đó đều
là phụ thuộc vào cách “lựa lời mà nói” của chúng ta.
Mặt khác, lời nói là biểu hiện của tâm ý. Trong
lòng nghĩ sao thì ngoài miệng biểu lộ ra như vậy. Tâm
ý ngay thẳng, hiền thiện thì lời nói cũng thật thà, hòa
nhã; tâm ý gian trá, hiểm độc thì lời nói cũng quanh co,
hung dữ. Trong lòng không có sự tu dưỡng thì không
thể nói ra được những lời thực sự ôn hòa, êm dịu; trong
lòng không nuôi dưỡng tình cảm chân thành tốt đẹp
thì không thể nói ra được những lời cảm thông chia sẻ;
và nếu trong lòng đầy sự thù hận ganh ghét thì chỉ có
thể nói ra toàn những lời hung hãn, cay độc...
Cho nên, có thể nói là tâm ý tạo ra lời nói. Nếu
không tu dưỡng tâm ý mà chỉ gắng gượng nói ra những
lời dịu dàng êm ái để lấy lòng người khác thì cũng chỉ
là sự giả dối, ngụy tạo, người nghe sớm muộn gì cũng
sẽ cảm nhận được điều đó. Tuy nhiên, nếu thật lòng
muốn tu dưỡng tâm ý thì lại có thể bắt đầu từ việc chú
ý tu dưỡng lời nói. Nếu có thể tránh nói ra những lời
