Trước hết, thế nào là một cá tính? Đó là cách mà chúng ta đáp lại
các hoàn cảnh. Cá tính sẽ thể hiện thái độ của chúng ta trong các mối quan
hệ xã hội, thiên hướng tình cảm, tính khí trội nhất của chúng ta. Nó tùy
thuộc vào tính khí của chúng ta, của hệ thần kinh, các khuynh hướng trí tuệ
của chúng ta.
Thế nhưng rất nhiều người lại cằn nhằn: “Tánh tôi đã như thế, tôi
không thể làm khác được. Tôi dễ bị kích động, tôi thù vặt, tôi bồng bột, và
tôi–cái–này, tôi–cái kia, v.v…, vả lại người ta không thể nào thay đổi tính
tình được!”
Nhưng chính người đàn ông này lại bắt đứa con ông ta thay đổi thái
độ, nếu điều đó không làm cho ông ta vừa lòng.
Ông ta ra lệnh cho con ông ta thay đổi tính nết, nhưng với chính
mình, ông không ra lệnh gì hết…mà điều này dễ hơn nhiều.
Nói không thay đổi được tính nết là một lời thú tội chai lỳ. Đó là
thừa nhận sự thất bại. Và phần lớn những người thốt ra câu nói này là những
người yếu đuối hoặc hung hăng (mà điều này cũng giống nhau thôi). Họ đã
tự tạo cho mình một tuyến phòng thủ, để ngăn cản các vấn đề của cuộc sống
chạm đến họ. Họ lo sợ các tình huống mới mà sự yếu đuối của họ không tài
nào chịu đựng được. Bởi vì họ chỉ có sẵn mỗi một thái độ, thẳng đờ và cứng
nhắc.
Phần lớn những nỗi sợ và xung đột nội giới tạo ra sự ngưng trệ phát
triển của con người. Nhà tâm lý học có khi nhận thấy có nhiều người có thể
phát triển với sự sáng suốt hoàn mỹ, nhưng họ lại bị phong tỏa đâu đó…
Như thế, đây là những người không sinh khí, sống cả một cuộc đời mà
không bao giờ thay đổi tính nết… chính bởi vì họ không có sinh khí! Nhưng
các bạn có nghĩ con người đáng giá hơn thế không? Hẳn trong anh ta có biết
bao khả năng sáng suốt, phán đoán, năng lượng và hành động. Nếu về mặt
tinh thần anh ta bị kềm hãm, làm sao anh ta có thể thực hiện một điều gì đó
mang tính cách thật sự của con người được?
