ngay lập tức, bạn sẽ muốn chạy vào mua dăm ba cái dù rằng bánh
trái không hề có trong kế hoạch chi tiêu của bạn.
Phật học phân định con người có bảy loại cảm xúc gọi là “thất
tình” bao gồm hỷ (mừng), nộ (giận), ái (thương), ố (ghét), ai
(buồn), lạc (vui), và dục (muốn). Trong phần trước, chúng ta đã
biết đến Ngụy biện Suy luận gièm pha, một loại ngụy biện công
kích cá nhân nhằm tạo ra cảm xúc ghét bỏ và qua đó chối từ lập
luận của đối thủ. Ở phần này, tôi sẽ giới thiệu về một ngụy biện
cũng đánh vào cảm xúc của con người nhưng với cách thức hơi khác
được biết đến với tên gọi: Ngụy biện cảm tính.
Để sử dụng Ngụy biện cảm tính, bạn phải thao túng cảm xúc của
người nghe và sử dụng những cảm xúc đó như nhân tố quyết định
tính đúng đắn của lập luận. Chẳng hạn tôi có thể sử dụng ngụy biện
cảm tính như sau:
Không dân tộc nào có tinh thần yêu nước nồng nàn hơn người
Việt Nam.
Hay:
Gián là loài động vật nguy hiểm nhất quả đất vì chúng xấu xí
và dơ bẩn.
Trong hai ví dụ này, tôi kết luận tính đúng đắn trong phát biểu
của mình bằng cách lợi dụng cảm xúc của bạn. Ở ví dụ thứ nhất là
lòng yêu nước (yêu) và ở ví dụ thứ hai là cảm giác ghê sợ sự dơ bẩn của
loài gián (ghét). Tất nhiên, chúng ta không thể khẳng định dân tộc
Việt Nam yêu nước nhất chỉ vì chúng ta là người Việt Nam, cũng như
chưa chắc gián là loài động vật nguy hiểm nhất chỉ vì bạn không
thích chúng.
