nhắm mục đích làm cho người Đức trở thành “thành viên trong sợi chuỗi
vĩnh hằng của một đời sống trí tuệ nói chung dưới một trật tự xã hội cao
hơn” Giáo dục mới không chỉ rèn luyện con người về đạo đức, mà còn là
nghệ thuật để “rèn luyện toàn bộ con người hoàn toàn và trọn vẹn thành
con người”. Nó nhắm đến “sự sáng sủa của lý trí” và “sự tinh khiết của ý
chí”.
Trong cơn hoạn nạn, không phải làm nhẹ đi nỗi khổ cực vật chất trước
mắt là chính, muốn thế phải làm sao cho có sự “thăng tiến tinh thần”,
Aufschwung des Geistes là chính! Ông truyền sức mạnh của ông để giúp
nhân dân có can đảm nhìn thẳng vào thực trạng đất nước. Và khởi điểm
của sự “thăng tiến tinh thần” này không gì khác hơn chính là Bildung, để
giáo dục con người thành người đích thực.
1807-33: Alexander von Humboldt xuất bản tác phẩm 30 quyển về
chuyến thám hiểm Nam Mỹ (1799-1804). Simon Bolivar gọi những đóng
góp của Humboldt cho Châu Mỹ lớn hơn những đóng góp của những
người chinh phục nó. Năm 1803 ông đo đạc dòng chảy dọc theo bờ biển
phía Tây, sau này mang tên Dòng chảy Humboldt.
1808: John Dalton: Lý thuyết nguyên tử hiện đại, theo đó các phân
tử hóa chất được cấu tạo từ những nguyên tử có trọng lượng khác nhau.
F.A.Brockhaus xây dựng Conservationslexikon.
