Đây là bản giao hưởng cuối cùng được hoàn thành, mặc dù ông đã làm
những phác thảo đầu tiên từ những ngày còn ở Bonn, lúc quen biết các tác
phẩm của Klopstock, Goethe và Schiller. Wagner: “Bản giao hưởng cuối
cùng của Beethoven là sự giải phóng âm nhạc ra khỏi phần tử riêng nhất
của nó để bước vào Nghệ thuật rộng. Nó là Bản Phúc Âm con người (das
menschliche Evangelium) của nghệ thuật tương lai”. Trong các tác phẩm
của mình Beethoven kêu gọi đấu tranh cho những lý tưởng cao cả: cái
Thiện, cái Mỹ, cho Tự do và cho một loài người cao thượng. Ông mất
năm 1827 (lúc đó Chopin và Schumann 17 tuổi, Liszt 16, Wagner và
Verdi 14 tuổi). Hơn hai mươi ngàn người đưa ông đến nơi an nghỉ cuối
cùng. Ông được tôn vinh là “Nghệ sĩ và Con người, theo nghĩa cao cả
nhất của nó” (Grillparzer, người đọc điếu văn).
