Nhờ kết số thương mại rất quan trọng và cán cân thanh toán thặng dư rất
lớn, Nhật đã nhanh chóng tích lũy một sức mạnh tài chính đáng kể. Việc
đồng yên đột ngột tăng giá lại càng củng cố thêm quả đấm tài chính độc
nhất vô nhị ấy trên thế giới. Các nhân tố khác nhau ấy đã dẫn tới sự tăng
nhanh đặc biệt của tư bản xuất đi. Năm 1985, tư bản Nhật xuất ra nước
ngoài lên đến 65 tỷ đô la. Từ 1986, nó vượt nhẹ nhàng mức 130 tỷ đô la
hàng năm. Nhật đã trở thành nước xuất khẩu tư bản lớn nhất thế giới. Theo
đa số các dự báo nghiêm túc, Nhật Bản sẽ vẫn dễ dàng đứng hàng đầu, ít
nhất trong một số năm sắp tới. Theo nghiên cứu mới đây của một chuyên
gia ngân hàng Pháp, vai trò của Nhật về tiền tệ và tài chính sẽ mở rộng đáng
kể trong những năm 1990
[41]
. Ngoài ra, Nhật bắt đầu thu về lợi nhuận và
lãi cổ phần quan trọng từ đầu tư của họ ở nước ngoài. Các khoản thu ấy đã
tăng từ 9,5 tỷ đô la năm 1986 lên 16,7 tỷ đô la năm 1987 và 21 tỷ đô la năm
1988. Lãi cổ phần và lợi nhuận của họ đã tiếp tục tăng và đạt 27,6 tỷ đô la
[42]
.
Mặt khác, nếu chỉ xem xét các khoản đầu tư trực tiếp thì rất không đầy
đủ. Bởi vì đó chỉ là phần nổi và được biết đến của cả tảng băng. Tích sản
của một nước nào đó nắm ở ngoài biên giới quốc gia của mình, ngoài hoạt
động kinh tế, còn bao gồm nhiều lĩnh vực khác. Nhật Bản không phải là
ngoại lệ, ngược lại là đằng khác. Những đầu tư gián tiếp được thực hiện
dưới nhiều hình thức, thường công chúng không được biết đến, đôi khi bí
mật nữa, và do đó rất khó định lượng. Những đầu tư gián tiếp đáng chú ý
bao gồm: tham gia vốn trực tiếp hoặc không, trong các xí nghiệp của nước
ngoài, quỹ đầu tư công khai hoặc qua trung gian trên các thị trường tài
chính nước ngoài (thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu, khoán
phiếu các loại); những vụ mua động sản hoặc bất động sản; cho vay của
chính phủ hoặc tư nhân cho các tổ chức quốc tế, các chính phủ và cơ quan
nước ngoài; và nhiều hoạt động khác, đôi khi bí mật, không hề được thể
hiện trong các tài liệu chính thức của chính quyền. Trong trường hợp của
Nhật, còn phải kể đến các trái phiếu của ngân khố Mỹ mà hiện giờ họ chiếm
đến 13%. Nhật đã tài trợ một phần lớn cho khoản thâm hụt ngân sách của
Mỹ.
Về tài sản gộp của Nhật ở nước ngoài được biết đến và được kết toán thì
Nhật Bản chiếm vị trí số một thế giới cuối năm 1988, với tổng số 1.469 tỷ
đô la. So với tài sản ở nước ngoài của Mỹ là 1.253 tỷ đô la. Ngoài ra, tài sản
của Nhật năm 1988 đã tăng ngoạn mục so với năm 1987 (1.072 tỷ đô la);
tăng 37% trong vòng một năm ! Không có nước công nghiệp lớn nào trên
thế giới có thể vỗ ngực về một thành tích như vậy. Nhưng chưa hết. Do các
khoản nợ và các cam kết tài chính vượt xa số tài sản của họ, nước Mỹ trở
thành con nợ với 532 tỷ đô la nợ ròng, trong khi Nhật Bản là chủ món nợ
