đương rồi kết hôn với sinh viên trung học chuyên nghiệp, sinh viên đại học
chẳng ai cảm thấy không thích hợp, càng chẳng ai cảm thấy không môn
đăng hộ đối. Một công nhân với điều kiện hết sức bình thường, thậm chí đã
hai đời vợ cũng có thể dễ dàng cưới được một cô gái xinh đẹp nhất trong
thôn. Nói cho cùng cũng chẳng có gì, trừ một nguyên nhân: địa vị của công
nhân ưu việt, cuộc sống có bảo đảm. Vì thế mà rất nhiều người trong nhiều
năm vẫn luôn phàn nàn, chúng tôi đã hy sinh cả lợi ích của nông dân, hy
sinh cả lợi ích quốc gia để nâng công nhân lên quá cao, chăm sóc công
nhân quá nhiều, khiến họ có cảm giác quá ưu việt về mặt tâm lý. Dẫn đến
việc rất nhiều người đều đang lo lắng, hễ mà sự quan tâm và điều kiện dành
cho công nhân bị giảm đi, thì người phản kháng chúng ta quyết liệt nhất,
nhiều ý kiến nhất, bất mãn nhất chắc chắn sẽ là những người công nhân đó.
Và lý do cũng giống như trên, không hề có gì khác biệt, chính bởi chúng ta
đã nâng công nhân lên quá cao, chăm sóc công nhân quá nhiều khiến họ có
cảm giác quá ưu việt về tâm lý. Vì thế mà khả năng chịu đựng của họ
thường sẽ yếu đuối hơn nông dân và những tầng lớp khác, thậm chí còn
chẳng đỡ nổi một đòn, dễ dàng gục ngã.
Đây cũng chính là ý mà Nghiêm Trận muốn nói, bao nhiêu năm nay
chỉ có công nhân mới thực sự là người hưởng lợi, vì thế, khi cải cách có
dính dáng đến người hưởng lợi này, sẽ lập tức vấp phải sự áp chế và phản
đối của công nhân. Nói một cách sâu xa thì hầu như chỉ có công nhân mới
là lực cản của cải cách.
Vậy thực tế rốt cục là gì? Công cuộc cải cách hơn mười năm nay, hi
sinh nhiều nhất, bỏ ra lớn nhất, năng lực chịu đựng mạnh nhất, gắn bó lâu
dài nhất không phải là ai khác mà lại chính là công nhân! Khi mà chúng ta
tuyên truyền và đưa tin về những sự việc mới mẻ như công nhân trở thành
những người vợ của nông dân, công nhân trở thành những người chồng ở rể
của nông dân, công nhân trở thành những người làm thuê cho nông dân, thì
lại bỏ qua một sự thực tàn khốc nhất, đó là những tin đồn mới mẻ ấy được
hình thành từ chính sự hi sinh và trả công của công nhân.
