[←96]
Sau đây Phan bội Châu cho biết lý do viết bức thư này.
Khi đến Lưỡng Quảng đã hạ tuần tháng hai rồi, ông Lưu Ẩm Sinh (người Thừa Thiên) gặp
muốn Đông độ, vì chuyến đi của ông này, cốt vãng đợi ý chí của Cụ Tiểu La và ông Ô Gia
mong được giáp mặt Kỳ ngoại Hầu cấp cho một món văn kiện để về trong điều giải ý kiến hai
phái.
Nguyên trước kia tôi với các cụ Tiểu La đối với ông Kỳ ngọa Hầu, vốn muốn lợi dụng quân
chủ, để nghinh hợp nhân tâm, còn mục đích thật thì cốt ở khôi phục quốc gia mà thôi. Vì danh
nghĩa ấy, sở dĩ sau khi tôi xuất dương, người phụ họa khá đông. Từ khi Cụ Tây Hồ ở Nhật Bản
về, xướng mạnh lên thuyết « tôn dân đồ vua » sáng tỏ chính khách « Ỷ Pháp cầu tiến bộ »
chuyên công kích quân chủ mà không nói đến người Pháp, dư luận một lúc thốt nhiên phân
vân, cơ hồi nổi lên đảng tranh. Lưu Ẩm Sinh sở dĩ đi ra, chính vì lẽ ấy. (Tự Phán trang 87)
