Quốc gia khởi nghiệp Ebook.vn
Nguyên giảng viên Học viện quân sự West Point Fred Kagan tin rằng người Mỹ có thể
học hỏi kinh nghiệm từ phía Israel. Ông chia sẻ với chúng tôi: “Tôi không nghĩ rằng việc một
chỉ huy phải thường xuyên lo lắng bị cấp dưới qua mặt là tốt, như cách họ thể hiện trong
quân đội Israel”. “Mặt khác, quân đội Mỹ có thể học hỏi từ cách đánh giá 360o trong suốt
quá trình xem xét thăng chức cho các sĩ quan. Ngay lúc này trong hệ thống của chúng ta,
những quyền lợi đang đến từ một chiều. Để được thăng chức, một sĩ quan phải lấy lòng
nhiều sĩ quan cấp cao hơn. Những sĩ quan cấp thấp thì không có cửa.”
Kết luận mà Oren đúc rút từ sự phô diễn của hầu hết các quân đội - và được Fred Kagan gọi
là sự bất tuân - thực chất chính là việc quân đội Israel “bao dung hơn nhiều so với quân đội
Mỹ”. Điều này nghe có vẻ kỳ lạ, vì quân đội Mỹ được gọi là một đội quân “tình nguyện”
(không phải không được trả lương, mà là tự nguyện tham gia), trong khi quân đội Israel
được xây dựng dựa trên chế độ cưỡng bách tòng quân.
Tuy nhiên, Oren giải thích, “trong đất nước này có một quy tắc xã hội bất thành văn: Mọi
người dân đều phải thực hiện nghĩa vụ quân sự, chừng nào chính phủ và quân đội vẫn chịu
trách nhiệm trước nhân dân... Tôi nghĩ quân đội Israel có nhiều điểm tương đồng với quân
đội thuộc địa Mỹ năm 1776 hơn là quân đội Mỹ của năm 2008. Nhân thể, George
Washington hiểu rằng cấp bậc “Đại tướng” của mình không có nhiều giá trị, mà ông phải
thật sự trở thành vị tướng vĩ đại - và điều cơ bản là người dân phải tự nguyện phục vụ”.
Quân đội thuộc địa là ví dụ điển hình cho những điều Oren miêu tả, vì họ gần như ngày nào
cũng phải quyết định xem có nên tiếp tục xung phong không. Nhưng đó là một “quân đội
của dân”, và quân đội Israel cũng thế. Như Oren miêu tả, giống như quân thuộc địa, quân
đội Israel sở hữu một phẩm chất rời rạc, ít kiểu cách nhưng bao dung hơn, bởi binh lính
đang chiến đấu vì sự tồn vong của tổ quốc họ, còn hệ thống cấp bậc được tạo ra từ thành
phần tiêu biểu của chính những con người mà họ đang bảo vệ.
Thật dễ tưởng tượng làm thế nào mà những binh lính không quan tâm tới cấp bậc sẽ không
e sợ khi nói với chỉ huy câu: “Ông đã sai”. Thứ tinh thần chutzpah này, vốn được tôi luyện
qua nhiều năm trong quân đội Israel đã cho thấy cái nhìn sâu sắc làm thế nào mà Shvat
Shaked có thể giảng cho giám đốc PayPal về sự khác nhau giữa “người tốt và kẻ xấu” trên
Internet. Hoặc làm thế nào mà nhóm kỹ sư Israel của Intel không chỉ thực hiện cuộc cách
mạng lật đổ kiến trúc cơ bản của sản phẩm của chính công ty mình, mà còn thay đổi cách
ngành công nghiệp này đánh giá giá trị. Sự quả quyết hay xấc xược. Tư duy phê phán, độc
lập, với sự bất phục tùng. Tầm nhìn sâu rộng hay kiêu ngạo, chọn từ nào phụ thuộc vào
quan điểm của bạn, nhưng tựu chung, tất cả đều miêu tả tinh thần khởi nghiệp Israel điển
hình của giới doanh nhân.
