Tư Mã Thiên
Sử Ký Tư Mã Thiên
TRẦN THIỆP THẾ GIA
1. Trần Thắng là người Dương Thành, tên chữ là Thiệp. Ngô Qủang là
người Dương Hạ, tên chữ là Thúc. Lúc còn trẻ, Trần Thiệp thường cùng
cày thuê với người ta, Thiệp dừng cày ở trên gò, bùi ngùi một hồi lâu mà
rằng :
- Nếu được giàu sang, xin đừng quên nhau !
Bạn cày thuê cười , đáp :
- Đã đi cày thuê, còn giàu sang nỗi gì ?
Trần Thắng thở dài nói :
- Than ôi ! Chim én, chim sẻ làm sao biết được chí của chim hộc, chim
hồng (Đoạn 1 - Trần Thiệp lúc hàn vi. Nhắc đến câu nói, “giàu sang đừng
quên nhau”, để chuẩn bị cho việc Trần Thiệp quên bạn ở đoạn 4.)
2. Tháng bảy, năm thứ nhất đời Nhị Thế (-209) chín trăm người bình dân
các làng được đưa đi đồn thú ở Ngũ Dương, đóng lại ở làng Đại Trạch.
Trần Thắng, Ngô Quảng đều thuộc vào danh sách phải đi, và làm đồn
trưởng. Gặp mưa to, đường bị nghẽn, tính biết đã quá kỳ hạn. Nếu quá kỳ
hạn thì theo pháp luật là đều bị chém. Trần Thắng, Ngô Quảng bàn nhau :
- Nay nếu chúng ta trốn thì chết, mà mưu việc lớn cũng chết. Cũng một cái
chết cả, vậy chết cho nước có nên không ?
Trần Thắng nói :
- Thiên hạ khổ vì nhà Tần đã lâu rồi ! Tôi nghe nói Nhị Thế là con thứ,
không đáng được lập làm vua, người đáng được lập là công tử Phù Tô. Phù
Tô vì hay can ngăn nên vua sai đi cầm quân ở ngoài. Nay nghe phong thanh
ông ta vô tội mà bị Nhị Thế giết. Trăm họ nhiều người nghe nói ông ta
hiền, chưa biết ông ta chết ( Xem Lý Tư liệt truyện). Hạng Yên làm tướng
nước Sở, lập được nhiều công, yêu sĩ tốt, người Sở đều thương. Có người
nói ông ta chết, có người nói ông ta bỏ trốn ( Xem Hạng Vũ bản kỷ đoạn
1). Nay nếu chúng ta giả xưng là công tử Phù Tô, Hạng Yên, đứng lên hiệu
triệu thiên hạ thì chắc nhiều người hưởng ứng.
