Viên-Thiệu làm Minh chủ. Tư đồ Vương Doãn mưu Lữ-Bố giết Trác.
Tào Tháo rước Vua qua đất Hứa đánh Viên-Thiệu bình Kỳ-Châu, Ô
Hoan, lên chức Thừa tướng. Tháo đánh Lưu-Bị ở Từ Châu, Bị chạy đến
Kinh Châu rồi nương Tôn-Quyền hợp lại đánh Tháo tại Xích Bích. Tôn-
Quyền chiếm Giang-Đông, Lưu-Bị chiếm Tây-Thục. Tháo tự tôn làm
Ngụy-Vương. Tháo mất, con là Tào-Phi kế vị, ép Vua Hiến-đế nhường
ngôi (220).
b) VIỆT-NAM
- Năm 26, ông Nhâm Diên làm Thái-thú quận Cửu-Chân dạy dân
dùng cày bừa khai khẩn ruộng đất, dạy làm lễ cưới hỏi trong khi lấy vợ,
lấy chồng.
- Năm Giáp Ngọ 34, Vua Quang-Võ sai Tô Định làm Thái-thú quận
Giao Chỉ, là người bạo ngược, tàn ác. Năm Canh-Tí (40) Tô-Định giết
Thi Sách. Vợ Thi-Sách là Trưng-Trắc, con gái quan Lạc tướng huyện
Mê-Linh cùng em là Trưng Nhị nổi lên đánh đuổi Tô-Định, hạ 65 thành
tự xưng làm Vua.
- Năm Tân-Sửu (41), Vua Quang-Võ sai Mã-Viện đánh Trưng-
Vương nhiều trận, mãi đến ngày mồng 6 tháng 2 năm Quí-Mão (43) hai
Bà gieo mình xuống sông Hát-Giang tự tử.
- BẮC THUỘC LẦN THỨ 2 (43-544) Nhà Hán dựng cột đồng ở
chỗ phân địa giới khắc sáu chữ « Đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt ».
Quan lại sang cai trị nhiều người tàn ác, tham nhũng, bắt dân lên
rừng xuống biển tìm châu báu. Dân ở quận Hợp-Phố phải xuống biển mò
ngọc trai khổ quá đến nỗi phải bỏ xứ mà đi. Vua ở xa, quan lại tha hồ
đục khoét nên thường có loạn lạc, dân gian khổ sở trăm chiều.
Quan Tàu cai trị tàn ác, Vua lại bạc đãi người bổn xứ. Dân Giao Chỉ
có học hành thông thái đến đâu cũng không được giữ việc chánh-trị. Mãi
đến đời Hiếu Linh đế mới có ông LÝ-TIẾN được cắt làm Thứ sử ở Giao
