toàn không tồn tại, cho đến khi Odysseus xuất hiện. Đó chính là mánh khóe
đầu tiên trong lịch sử loài người.
Nhưng điều đặc biệt và thú vị hơn cả là sự tương tác giữa thần và người
trong hai thiên sử thi này.
Các thần Hy Lạp mang hình dáng con người, khác với các nền văn minh
đương thời khác như Ai Cập hay Mesopotamian. Họ không phải là những
đấng toàn năng vô biên, lại còn mang đầy đủ những thói hư tật xấu như con
người. Nhưng điều này lại chính là ý tưởng đột phá vĩ đại: Vũ Trụ mang vẻ
đẹp và huyền bí của con người. Con người chính là trung tâm của vũ trụ.
Cuộc chiến thành Troy được các vị thần bắt đầu, can thiệp và kết thúc,
nhưng tới cuộc đại hải trình của Odysseus thì quyền tự quyết định vận
mệnh của cá nhân mới là yếu tố chủ đạo.
Trong quá trình đọc, hẳn quý độc giả sẽ tìm thấy cho mình những trải
nghiệm hữu ích từ những tương đồng và dị biệt giữa hiện tại và quá khứ.
Những người Hy Lạp và Trojan kia cũng thấy mặt trời lặn và mọc. Họ cũng
băn khoăn và suy nghĩ trước quy luật bất biến của cuộc sống: tuổi già, bệnh
tật, tình yêu, khát vọng, nô dịch, hạnh phúc… Và chính những người Hy
Lạp và Trojan kia cũng hiểu sự hoang tàn và chết chóc của chiến tranh, của
nô dịch và toàn trị.
***
Với tâm thế đúng mực, chúng ta sẽ thu hoạch được nhiều điều hữu ích từ
những tác phẩm cổ điển. Vì suy cho cùng, việc mắc kẹt hoàn toàn trong
hiện tại hoặc luôn ngoái đầu hoài vọng về quá khứ chỉ dẫn ta vướng vào hết
sự vô tri này đến sự vô tri khác.
Trân trọng giới thiệu đến bạn viên kim cương tuyệt hảo của nền văn minh
phương Tây.
