496
19. Tứ Diệu Đế
Tứ Diệu Đế là bốn chân lý cao thượng của Phật
Pháp được các Bậc giác ngộ chứng nghiệm, đó là: Khổ
đế, Tập đế, Diệt đế và Đạo đế.
Khổ đế:
Có tám thứ căn bản: Sinh, Già, Bệnh, Chết, Muốn
không được, Thương mà xa, Ghét mà gần, chấp
thủ vào Thân Tâm sinh diệt liên tục.
Sự khổ được chia làm 3 loại:
- Khổ khổ: Sự khổ thân, khổ tâm
- Hoại khổ: Mất đi sự an lạc của thân tâm
- Hành khổ: Thân tâm chịu sự chi phối của nhân
duyên.
Tập khổ đế: Nhân của khổ đau là 3 loại Tham ái:
- Dục ái: Tham đắm lục dục (sắc, thanh, mùi, vị, xúc)
- Hữu ái: Tham đắm lục dục hợp với thường kiến
- Phi hữu ái: Tham đắm lục dục hợp với đoạn kiến
Diệt khổ đế: Trạng thái Niết Bàn, tận diệt Tham ái,
không còn phiền não, chấm dứt khổ đau tùy theo
mức độ giác ngộ của các Bậc Thánh: Tu Đà Hoàn,
Tư Đà Hàm, A Na Hàm và A La Hán.
Đạo đế: Con đường dẫn đến diệt khổ là Bát Chánh
Đạo (Giới-Định-Tuệ), trực tiếp qua Pháp Hành
Thiền Tuệ để diệt trừ mọi phiền não, nhiễm ô.
Hành giả muốn chấm dứt khổ đau, thoát khỏi
luân hồi, chứng đạt Niết Bàn phải: Thấu hiểu Khổ đế,
