157
Bản Tuyên ngôn nh}n quyền nổi tiếng mang lại tự do cho d}n da
m{u nước Mỹ đ~ được Tổng thống Lincoln quyết định công bố
trong khi ông hiểu rất rõ rằng h{ng ng{n bạn bè v{ những người
đang ủng hộ ông về mặt chính trị sẽ quay lưng lại với ông.
Quyết định của nh{ triết học Socrates uống cạn bình thuốc độc chứ
không rời bỏ quan điểm của mình l{ một quyết định đầy dũng cảm.
Bao thế kỷ đ~ trôi qua, nhưng chính nhờ có ông mà hôm nay chúng
ta có được quyền tự do ngôn luận v{ tự do tư tưởng.
Khi tướng Robert E.Lee ly khai Liên bang v{ gan dạ quyết định
đứng về phía miền Nam, ông hiểu hơn ai hết rằng điều n{y có thể
đ|ng gi| mạng sống của ông v{ ít nhất cũng cướp đi không ít sinh
mạng của lính tình nguyện.
TRƯỜNG HỢP XẢY RA Ở BOSTON
Nhưng quyết định quan trọng nhất đối với nh}n d}n Mỹ đ~ được
thông qua ng{y 4 th|ng 7 năm 1776 tại Philadelphia, khi năm
mươi s|u chính kh|ch đặt bút ký v{o một văn bản có khả năng
đem lại tự do cho nước Mỹ hoặc gi| treo cổ cho cả năm mươi s|u
người!
Tất nhiên l{ bạn đ~ nghe c}u chuyện nổi tiếng n{y, nhưng chưa
chắc rút ra được b{i học.
Lịch sử . . . chúng ta biết lịch sử như người ta đ~ giảng dạy cho
chúng ta. Chúng ta nhớ ng{y th|ng v{ tên tuổi của những người
chiến đấu: Valley Forge và Yorktown; George Washington và quận
công Cornwallis. Nhưng chúng ta có biết gì về những sức mạnh
thực tế đứng sau những tên tuổi n{y, về những ng{y th|ng v{ sự
