Tài liệu tổng hợp kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ của Chuyên gia Betibuti
Trang 158 /236
Cập nhật tới tháng 15/2/2015
VITAMIN/ HOCMON D - "VITAMIN NẮNG TRỜI" CHO TRẺ BÚ MẸ
PHẦN 1: KIẾN THỨC VỀ VITAMIN D VÀ DINH DƯỠNG CỦA BÉ BÚ MẸ - WHO
2002
Vitamin D là một đề tài được nhiều mẹ quan tâm. Do đó, qua bài viết này, Betibuti muốn
chia sẻ với các mẹ thông tin của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia về vitamin D và
sữa mẹ trên thế giới, để các mẹ tham khảo.
Bài viết chỉ giới hạn trong phạm vi nuôi con sữa mẹ, để giúp trả lời các câu hỏi của các mẹ
liên quan đến việc "có nên bổ sung vitamin D cho bé bú mẹ hay không?
"Nguồn: Tài liệu "Nutrition Edequacy of Exclusive Breastfeeding for the Term Infants during
the First Six Month of Life" (WHO - 2002) và một số thông tin khác của WHO 2009, 2013 và các bài
viết chuyên ngành khác.
1- Giới thiệu tổng quát:
Vitamin D là một vitamin tan trong chất béo được tổng hợp ở da và có thể hấp thụ được từ
thực phẩm. Có hai hình thức: vitamin D2 (ergocalciferol) và vitamin D3 (cholecalciferol). Vitamin D2
có nguồn gốc từ ergosterol, một sterol thực vật, và thu được thông qua chế độ ăn uống, vitamin D3
bắt nguồn từ 7-dehydrocholesterol, một tiền chất của cholesterol.
Cả hai loại vitamin D2 và D3 được hydroxyl hóa ở gan thành 25 hydoxy-vitamin D và được
chuyển hoá một lần nữa ở thận để tạo thành các hormone hoạt tính sinh học, 1,25-dihydroxyvitamin
D (1,25 (OH) 2D). Tế bào hấp thụ vitamin D ở dạng 1,25(OH)2D có trong ruột non và các mô khác
như não, tuyến tụy và tim. D có chức năng tạo và phân chia tế bào. Tế bào hấp thụ 1,25(OH)2D
cũng có trong ruột non và đại tràng của bào thai, cho thấy vitamin D có vai trò quan trọng trong
việc phân chia và phân loại tế bào trong bào thai. Sau khi bé được sinh ra, D có vai trò chính giúp
chuyển hoá canxi và phosphate.
2- Các yếu tố ảnh hưởng đến lượng vitamin D trong sữa mẹ:
Sữa mẹ có hàm lượng vitamin D thấp và phụ thuộc vào lượng vitamin D từ mẹ.Các yếu tố
ảnh hưởng đến lượng vitamin D ở mẹ bao gồm sắc tố da, mùa và vĩ độ... ở vùng > 40
o
vĩ tuyến
Bắc/ Nam [và ở vùng >32
o
vĩ tuyến Bắc/ Nam vào mùa Đông] sữa mẹ chỉ có vitamin D từ dinh
dưỡng của mẹ, chứ không có thêm một chút vitamin D nào từ nắng trời. Do đó, sữa của những bà
mẹ sống ở các vùng bắc ôn đới/ hàn đới đó sẽ có hàm lượng D rất thấp.
[Việt Nam nằm từ 8
o
27 đến 23
o
23 vĩ tuyến Bắc, do đó, nắng ấm dồi dào, và nắng mùa đông
ở miền Bắc vẫn có thể giúp tạo vitamin D.]
Vì chỉ có một vài thực phẩm có chứa vitamin D như lòng đỏ trứng, gan và cá béo (cá hồi, cá
ngừ, cá thu, cá mòi...), nên thông thường các mẹ khó có thể nhận đủ vitamin D từ thực phẩm -
nguồn D của mẹ thường phải phụ thuộc vào nắng trời. Vì thế, nếu mẹ cũng không nhận được nắng
trời, ví dụ do phong tục tập quán, văn hóa, tôn giáo, bà mẹ luôn trùm kín khi ra đường, thì họ cần
được bổ sung vitamin D để đảm bảo lượng vitamin D cần thiết cho con trong sữa mẹ. [Ở một số
nước, thai phụ và bà mẹ cho con bú cần được bổ sung 2,000 - 4,000 IU vitamin D/ ngày.]
Ước tính nhu cầu vitamin D theo Hội Đồng Dinh dưỡng và Thực phẩm Hoa Kỳ (America Food
and Nutrition Board) thì tổng nhu cầu của trẻ sơ sinh đến 6 tháng là 5g vitamin D.
