[ CHÚ THÍCH ]
Sông Hà: tức sông Hoàng Hà.
Liêm Pha ăn khỏe, Mã Viện ngồi yên: Liêm Pha là tướng nước Triệu
thời Chiến quốc, vua Triệu muốn dùng làm tướng chống quân Tần, vì lo
Liên Pha tuổi già nên sai sứ đến thử xem, Liêm Pha bèn ăn một đấu gạo,
mười cân thịt trong một bữa, rồi mặc áo giáp lên ngựa chạy mấy vòng để tỏ
rõ còn khoẻ mạnh. Mã Viện là tướng nhà Hán, người Man ở Ngũ Khê làm
loạn, Mã Viện bấy giờ đã già nhưng vẫn xin đi đánh, vua Hán sai thử, bèn
lấy ngồi yên ngựa nắm cương mà cưỡi để tỏ rõ mình còn khỏe mạnh. Đều
là những tướng già ham đánh trận lập công thời xưa.
Hành Phủ, Sái Tôn: Hành Phủ tức Quý Văn Tử, đại thần nước Lỗ thời
Xuân thu, cẩn thận tiết kiệm. Sái Tôn là đại tướng thời Hán, lập nhiều công
lao, cẩn thận tiết kiệm, nhà không có của thừa.
Cao Quý Hương Công: tức Tào Mao, bấy giờ Tư Mã Văn Vương nắm
chính sự, Tào Mao mưu diệt thế lực của họ Tư Mã, việc lộ, bị giết.
Yên Lăng Hầu Chương: tức Tào Chương, con thứ của Tào Tháo, được
phong tước Yên Lăng Hầu.
Kế của quấy biên của Dự: là kế li gián, quấy rối sự liên kết của người
Hồ của Điền Dự.
Tây Môn Báo: người nước Ngụy thời Chiến quốc, có tài năng chính
trị.
Ngụy Giáng: người nước Tấn thời Xuân thu, đề ra chủ trương hòa
thân với người Sơn Nhung phía bắc.
Môn hạ Tặc tào: chức quan đặt ra từ thời Tây Hán, đến thời Tam
quốc vẫn dùng, trông coi bọn giặc cướp.
Hạ Hậu: chỉ vua Vũ lập ra nhà Hạ, còn gọi là họ Hạ Hậu.
Đường Ngu: Đường tức Đào Đường, họ vua Nghiêu; Ngu tức Hữu
Ngu, họ của vua Thuấn. Thời Đường Ngu là thời thiên hạ yên ổn.
