TRUYỆN QUẢN LỘ
Quản Lộ tự Công Minh, người quận Bình Nguyên. Dáng vẻ xấu xí,
không có uy nghi lại thích uống rượu, không chơi với người có chí khác,
cho nên nhiều người yêu nhưng không kính vậy.
Lộ biệt truyện viết: Lộ năm tám, chín tuổi lại thích ngưỡng xem thiên
văn, gặp người nào liền hỏi tên sao, đêm không chịu ngủ. Cha mẹ thường
cấm Lộ nhưng không ngăn được. Tự nói: “Tuổi ta dẫu nhỏ, nhưng trong
mắt thích xem thiên văn”. Thường nói: “Gà nhà chim đồng vẫn còn biết
mùa tiết, huống chi là người”? Cùng chơi với bọn trẻ xung quanh ở giữa
bãi đất, liền vẽ hình vòm trời cùng Mặt trời, Mặt trăng, vì sao trên mặt đất.
Hễ đối đáp bàn việc, đều nói những việc không tầm thường, những kẻ học
vững không bắt bẻ được, đều biết Lộ đang có tài lạ. Lúc thành người lớn,
quả đúng hiểu rõ cái đạo lí của Chu dịch, thiên văn, phong giác, bói đoán,
xem tướng, không gì không tinh thông. Tính vốn rộng rãi, được nhiều người
ưa, ghét mà không thù, yêu mà không khen, thường muốn lấy đức báo oán.
Thường nói: “Trung, hiếu, tín, nghĩa là gốc rễ của con người, không thể
không xem trọng; trong sạch, thẳng thắn chỉ là vẻ ngoài hão rỗng của kẻ sĩ,
không đủ để xem trọng”. Tự nói: “Ít người biết ta thì ta thích, há ngăn
được dòng sông Giang, sông Hán, ngăn được việc nước chảy làm mòn đá
sao? Cùng Quý Chủ vui vẻ luận đạo, không muốn ngồi cùng thuyền với
người đánh cá, đấy là chí của ta vậy”. Lộ thờ cha mẹ có hiếu, thật thà với
anh em, tin yêu bạn bè, đều tỏ rõ lòng nhân hòa, cả đời không có chỗ thiếu
sót. Kẻ sĩ bình luận, kẻ già cũng chịu phục. Cha làm Tức Khâu Trưởng
thuộc quận Lang Nha, bấy giờ mười lăm tuổi, đi đến phủ quan đọc sách.
Lúc đầu đọc kinh Thi, Luận ngữ và sách Dịch, lại hiểu sâu viết bút, lời lẽ
rõ ràng. Bấy giờ trong trường học có hơn bốn trăm học trò trong nước và
phương xa đều phục tài của Lộ. Lang Nha Thái thú Đan Tử Xuân nhã nhặn
có tài, nghe nói Lộ là người tài của một trường, muốn được gặp, cha Lộ
liền sai Lộ đến báo. Hội lớn có hơn trăm tân khách, người ngồi trong hội là
những kẻ sĩ giỏi ăn nói, Lộ hỏi Tử Xuân nói: “Phủ quân là kẻ sĩ nổi tiếng,
