ngày, rút cuộc chẳng học được gì. Nghĩa Bác nói: “Tài chẳng hơn gì, khó
mà nghĩ bói điềm báo ở thứ này”. Bèn thôi.
Lộ đến nhà An Đức Lệnh là Lưu Trưởng Nhân, có con chim khách bay
đến trên cửa nhà mà kêu. Lộ nói: “Chim khách kêu ở phía đông bắc có
điềm báo người vợ tối nay giết chồng, mượn cớ chồng mình vướng víu với
người nhà phía tây, đợi không quá ngày vào lúc mặt trời lặn, người báo tin
tất đến vậy”. Đến lúc, đúng có dân huyện Đồng Ngũ từ phía đông bắc đến
báo, có người đàn bà bên cạnh giết chồng mình, nói dối là chồng mình có
hiềm khích với người nhà phía tây, đến giết chồng mình.
Lộ biệt truyện viết: Người quận Bột Hải là Lưu Trưởng Nhân có tài biện
luận, lúc đầu dẫu nghe nói Lộ hiểu được tiếng chim kêu, sau thường gặp
Lộ hỏi nói: “Âm tiếng của người sống gọi là nói, âm tiếng của chim thú gọi
là kêu, cho nên người nói thì biết được thần thái, chim thú kêu thì biết được
tên hèn, sao lại cho rằng tiếng chim kêu là lời nói, làm loạn cái khác nhau
mà thần minh sắp đặt vậy? Khổng Tử nói ‘người ta không cùng bầy với
chim thú’, làm rõ cái hèn mọn của chim thú rồi vậy”. Lộ đáp nói: “Trời
dẫu có hình tượng lớn nhưng không tự nói ra được, cho nên sao dời ở trên,
thần minh chuyển ở dưới, bày điềm báo cho mây gió để tỏ rõ điềm báo tai
vạ, đặt chim thú để giao tiếp với thần minh. Kẻ tỏ rõ tai vạ tất có lúc chìm
lúc nổi, kẻ giao tiếp với thần minh tất có điềm ứng của tiếng cung tiếng
thương, cho nên Tống Tương Công mất đức thì có điềm báo sáu con chim
cốc cùng chết, Bá Cơ sắp bị cháy thì có điềm con chim kêu báo trước tai
họa, bốn nước chưa cháy mà gió nóng đã nổi dậy, chim đỏ đến trong ngày,
gây vạ xảy ra tại miền Kinh Sở. Đấy là con vật mà trời cao sai đi báo tin,
là đầu mối rõ ràng của tự nhiên. Xét âm luật thì âm tiếng có tiếng của gỗ,
tìm bói về việc người thì việc lành dữ không sai. Ngày xưa tổ tiên của nhà
Tần có công mà được phong, ở thành Cát Lư nghe âm tiếng chim kêu, được
chép tại sách Xuân thu, những việc này đều là có thật trong sách vở, không
phải là lời hão của bậc thánh hiền. Nhà Thương sắp nổi lên, cũng có điềm
báo từ một quả trứng của chim én. Văn Vương nhận ngôi, có điềm con
chim đỏ ngậm sách, đấy là điềm lành của thánh nhân, lộc tốt của nhà Chu,
