Dionysos trọng thưởng Icarios
Dionysos đến vùng đồng bằng Attique. Nhiều người biết tiếng vị
thần nhân đức đã không quản ngại khó khăn, vất vả đến tận nơi để nghênh
tiếp thần. Trong số những người đến để bày tỏ lòng ngưỡng mộ và thành
kính đối với Dionysos có bác nông dân Icarios. Sự chân thành và sùng kính
của bác đã làm cho thần Dionysos xúc động. Thần trao tặng bác một chùm
nho, truyền dạy cho bác nghề trồng nho và nghề ép rượu.
Vườn nho của Icarios, tặng phẩm quý giá mà thần Dionysos đã trao
cho bác, tuy vậy, vẫn thường bị xúc phạm, phá hoại. Nhưng may thay không
phải ai thù ghét bác mà rắp tâm phá hoại. Đó chỉ là loài dê rừng, loài dê rừng
thèm khát lá non trái chín. Bác nông dân Icarios quyết không để cho tài sản
thiêng liêng của mình bị tiếp tục phá hoại. Bác rình mò, đặt bẫy để giết bằng
được lũ dê rừng tham ăn, tai quái. Và một hôm bác đã bắt giết được một con
dê. Bác gọi mọi người đến chứng kiến chiến công của bác. Và mọi người
đều đồng thanh nhất trí với bác nhân dịp này mở lễ hiến tế thần Rượu nho-
Dionysos để bày tỏ lòng thành kính và biết ơn đối với vị phúc thần, cũng
như biểu lộ lòng mong ước được vị thần bảo hộ cho mùa nho khỏi bị tai họa
làm thiệt hại. Từ đô trở đi trong những ngày tế thần, người ta thường giết
một con dê. Căn cứ vào huyền thoại này, người ta giải thích ngọn nguồn của
từ “bi kịch”. Tiếng Hy Lạp, bi kịch là “tragodia” cấu tạo do hai từ “tragos”:
con dê và “ode”: bài ca. Vậy những bài ca trong lễ hiến tế thần Rượu nho-
Dionysos, trong đó có bài ca về con dê, là nguồn gốc của bi kịch. Tất nhiên
đây chỉ là một cách giải thích, thật ra quanh chuyện “bài ca về con dê”, “bài
ca dê” còn có nhiều cách giải thích khác nhau với nhiều bằng chứng khá thú
vị về mối liên quan hữu cơ giữa rượu nho - con dê - thần Dionysos - đội
đồng ca hóa trang dê - bi kịch.
Nhưng số phận bác Icarios thật chẳng may chút nào. Bác gặp phải
một sự hiểu lầm tai hại. Một hôm, khi đó sản phẩm Rượu nho của thần
Dionysos chưa được mấy ai biết đến, bác mời những người chăn chiên, mục
đồng thưởng thức thứ nước tuyệt diệu của bác. Mọi người đều tấm tắc khen
thứ nước uống lạ và ngon chưa từng thấy và bày tỏ lòng cảm ơn bác. Thế
nhưng một lúc sau họ thấy trong người choáng váng đầu óc nặng chình
chịch, cảnh vật trông một hóa hai, có khi lại quay cuồng, lộn ngược. Có
người hoa chân múa tay, ăn nói huyên thuyên, cái đầu không bảo được cái
lưỡi, không sai khiến được cái tay, không điều khiển được cái chân. Họ nghĩ
rằng Icarios mưu toan đầu độc họ, giết họ để cướp đàn súc vật. Thế là họ
túm lấy bác đánh cho đến chết rồi đem xác vào chôn trong núi dưới một gốc
