HỘI OLYMPIQUES
Hội Olympiques là một trong những hội lớn nhất của nhân dân Hy
Lạp thời cổ. Hội mở ở đô thành Olympie trên bờ sông Alphée vùng Élis, tây
bắc bán đảo Péloponnèse. Theo truyền thuyết, trước khi có tục mở hội này
thì nơi đây hàng năm thường mở hội lễ tang để giỗ, để tưởng niệm công ơn
của người anh hùng Pélops. Người sáng lập, chế định ra Hội Olympiques là
Héraclès. Chàng đã sử dụng những nghi lễ, tập tục trong hội lễ tang, giỗ
Pélops để cúng tế thần Zeus. Thật ra thì Hội Olympiques có nguồn gốc từ
thời kỳ tiền Hy Lạp. Hàng năm vào mùa thu nhân dân mở một hội mùa để
dâng cúng cho vị nữ thần của Đất và thần Trời-Cronos. Sau này mới ra đời
truyền thuyết Pélops hàng năm mở hội để tưởng niệm công ơn Héra, vị nữ
thần của Hôn nhân và Gia đình, và Héraclès, chuyển hội lễ tang, giỗ Pélops
sang hội thờ cúng thần Zeus. Về người sáng chế ra những trò thi đấu trong
Hội Olympiques có ba truyền thuyết quy cho ba người khác nhau: Héraclès
người đảo Crète và anh em của chàng là những người Dactyles; Héraclès, vị
anh hùng của mười hai kỳ công, người thành Thèbes; và; Pélops, người xứ
Phrygie đã mở mang sự nghiệp ở phía Bắc bán đảo Péloponnèse và con cháu
ông ta sau này đã chinh phục cả thành Mycènes của những người Achéens.
Các nhà Hy Lạp học tổng hợp cả ba truyền thuyết đó lại và đưa ra nhận xét:
Truyền thuyết Héraclès người đảo Crète, phản ánh có một thời nền văn hóa
Crète đã giữ vai trò thống trị trong khu vực đông nam Địa Trung Hải, những
người Crète là những người ưa chuộng thể dục thể thao; Héraclès người
thành Thèbes và những con cháu của mình gắn với thời kỳ sau cuộc di dân
của những người Doriens từ phía tây bắc tràn xuống bán đảo Hy Lạp;
Héraclès đã khôi phục những trò thi đấu của người Crète xưa kia để phục vụ
cho những người chủ mới của bán đảo Hy Lạp là Doriens; Pélops cho ta thấy
một dạng thái của những hội lễ tang thời kỳ nền văn hóa Mycènes là hội thi
đấu thể dục thể thao; tập tục thi xe ngựa gắn với truyền thuyết Pélops chiến
thắng Oenomaos trong cuộc đua xe ngựa, đoạt được phần thưởng là con gái
của nhà vua và ngôi báu.
Một truyền thuyết lịch sử khác kể rõ thêm: Xưa kia vùng đất Élis
thuộc quyền trị vì của nhà vua Iphitos. Lúc đó, vương quốc của Iphitos đang
gặp nhiều tai họa: nạn đói và bệnh dịch hoành hành, nhân tâm ly tán, loạn lạc
và cướp bóc nổi lên như ong vỡ tổ. Theo một lời truyền phán của thần mà
nhà vua cầu xin được ở đền thờ Delphes là nếu muốn giải trừ được tai họa
thì phải mau mau khôi phục lại Hội Olympiques mà xưa kia Héraclès đã chế
