đàm luận rộng rãi với cái vị thần, chịu khó lắng nghe mọi ý kiến để từ đó rút
ra những lời răn dạy quý báu cho công việc cai trị. Nguồn thần thoại Minos
tên bạo chúa, rõ ràng phản ánh thời kỳ giữa Crète và Athènes hoặc Hy Lạp
đã có những cuộc đụng độ. Hẳn rằng những xung đột chỉ có thể xảy ra khi
Crète đã có một nhà nước khá mạnh, khá phát triển đối với trình độ văn
minh ở vùng biển Égée. Ta thấy ở đây lưu dấu lại, đọng giữ lại nhiều dư âm
về một thời oai liệt của Crète. Nhà khảo cổ học người Anh Arthur Evans
đã sử dụng cái tên Minos để chỉ nền văn minh mà ông phát hiện được ở đảo
Crète.
Tuy nhiên trong huyền thoại về Minos, một nhà lập pháp, một đấng
quân minh, ta cũng thấy có một lớp ở vào một thời kỳ muộn hơn ghép vào.
Đó là Minos trở thành người xét xử các linh hồn, nghĩa là một quan niệm tôn
giáo về sự thưởng phạt ở thế giới bên kia vốn chỉ đến thế kỷ V TCN mới
xuất hiện trên đất Hy Lạp.
Huyền thoại về Minotaure gắn liền với những tín ngưỡng tôtem và
gợi cho ta nhớ đến những tục giết người để hiến tế thần linh. Có nét gì gần
gụi giữa Minotaure với vị thần Moloch
của người Ammonites
(Phénicie)
, chứng tỏ có một sự vận động, di chuyển của môtíp “con bò” từ
phương Đông sang phương Tây.
Như vậy, huyền thoại về chiến công của người anh hùng Thésée, về
tài năng sáng tạo của Dédale là sản phẩm của một thời kỳ muộn hơn - thời
kỳ chế độ phụ quyền - được kết hợp, nhào nặn với một lớp huyền thoại cổ
xưa hơn để hình thành một huyền thoại, truyền thuyết về người anh hùng
Thésée với những chiến công vĩ đại mở đầu cho việc xây dựng, mở mang
vùng đồng bằng Attique, tạo lập nên những thiết chế xã hội mới là tiền đề, là
cơ sở cho sự hình thành nhà nước Athènes.
***
Về nguồn gốc của từ Labyrinthe (tiếng Hy Lạp: Laburinthos), theo
các nhà nghiên cứu, có hai cách giải thích. Một là, Labyrinthe gốc từ labras
là cái rìu hai lưỡi, vật tượng trưng cho quyền lực thiêng liêng của các vị vua
trên đảo Crète. Những cuộc khai quật khảo cổ học đầu thế kỷ XX và tiếp đó
đã phát hiện ra trước hết ở Cnossos và một số trung tâm khác trên đảo Crète
những dí tích của một nền văn minh cung điện huy hoàng. Trên những mảnh
tường cung điện còn sót lại, người ta thấy vẽ hoặc chạm nổi hình một chiếc
rìu hai lưỡi, từ đó các nhà nghiên cứu giả định: Labyrinthe là tên chiếc ngai
