GIỚI THIỆU TÁC PHẨM
Tiểu thuyết Thanh gươm công lý xuất bản lần đầu tiên năm 1953 là
một bản cáo trạng hùng hồn lên án guồng máy tư pháp của nước Anh vào
thế kỷ XX. Đó là một bộ máy già nua lỗi thời, được dựng lên từ thời Trung
cổ và tồn tại suốt bảy thế kỷ. Vì thế, tất nhiên nó mắc phải những sai lầm
nghiêm trọng và không còn khả năng làm tròn chức năng đảm bảo công
bằng tối thiểu về pháp lý theo kiểu tư sản cho mọi người dân.
Một nhược điểm cơ bản của nó là chế độ bồi thẩm đoàn, theo đó quyền
biểu quyết có tội hay không có tội là thuộc về các bồi thẩm. (Đây cũng
chính là cái dân chủ, công bằng giả hiệu của luật pháp tư sản). Vấn đề đặt ra
là liệu các bồi thẩm có đủ khả năng và sáng suốt để làm nhiệm vụ của mình
một cách vô tư và công bằng không? Thực tế cho thấy đa số các bồi thẩm
thường thiếu kiến thức sâu sắc về tâm lý, thiếu trình độ hiểu biết về luật
pháp, thậm chí thiếu cả khả năng suy luận vô tư. Do đó, phía có quyền buộc
tội (Viện công tố) dễ dàng gây ảnh hưởng với bồi thẩm đoàn bằng những lý
luận thiên lệch hết sức tinh vi nhằm đạt mục đích ích kỷ cá nhân là thăng
tiến trên đường công danh, bằng những ngôn từ hoa mỹ chủ tâm khích động
nơi các bồi thẩm sự tức giận và lòng căm thù vô cùng bất lợi cho các bị cáo.
Vốn coi nhẹ sinh mạng con người hơn quyền lợi riêng tư của mình, phía
buộc tội vận dụng đủ mọi phương tiện và mánh khóe để áp đặt ý đồ của
mình. Trong những điều kiện như thế, bồi thẩm đoán khó lòng biểu quyết
trái ý phía buộc tội là một bản án tử hình cho bị cáo.
Vì thế, người ta không chút ngạc nhiên khi thấy tình trạng công lý bị vo
tròn, bóp méo trong tay một số giới chức có thẩm quyền điều tra và buộc
tội. Và cũng từ đó phát sinh biết bao bi kịch…
Nhà văn A.J.Cronin đã kể lại một trong những bi kịch như thế trong
quyển Thanh gươm công lý mà nội dung có thể tóm lược như sau:
