Lưới cá. Vặt này phàm lâu thuyền và thuyền có nữ tường thì không
dùng; thuyền ván không có nữ tường thì dùng; đặt theo ở ngoài thuyền
hai bên tả hữu để phòng quân giặc nhảy vào. Nếu có mấy tầng cho dày thì
cũng có thể phòng tên và mũi thương, duy súng thì không thể ngăn được.
Dọc thuyền không thể dùng ván gỗ cho nên phải dùng vật này. Như chỉ có
2, 3 tầng thì thế mỏng thưa, khó bề che chở, chẳng thà không có. Các
chiến thuyền phần nhiều nhờ nó. Thuyền có nữ tường cũng treo vài bức,
nhưng chỉ làm hư văn, không đủ trông cậy.
_______________________________________
1.
Vẫn trích Võ bị chế thắng chí.
2.
Tức thuốc súng nổ chậm.
*
* *
Qua nước
1
.
Phàm đến đất lạ phương xa, thế nước hiểm ác và có các loài thuồng luồng
thủy quái, quân lính sang qua thì nên trước được người hướng đạo mà hỏi dò,
để phòng liệu trước.
Phàm sắp sang sông, trước phải bày hàng ở bốn mặt trên bờ, rồi sai người
leo cao trông xa, cho quân kỵ đi dò xét, đề phòng giặc đánh úp, sau mới chia ra
từng đội mà sang.
Phàm sang sông, chiến đội phải lên bờ trước, kềm ngựa làm trận vuông,
cũng sai người lên cao trông xa như trước.
Phàm gặp khe ngòi nhỏ, có thể chặt cày cành bên nước lấy dây mây buộc lại
thành bó, đẩy đặt vào trong nước, khiến trước sau chất chứa và kéo nhau, có
thể sang được.
Bè sậy. Bè sậy, lấy cây sậy bó to vòng 9 thước, tráo trở đầu đuôi làm
mười bó,. buộc lại như bó giáo, tính chiều dài ngắn mà làm; không có sậy
thì dùng lau cũng có thể nối mà sang được.
